Checkpoint Charlie & Mauermuseum Berlijn bezoeken? alle info + tips
De Duitse hoofdstad Berlijn heeft een turbulente geschiedenis achter de rug en dat is nog steeds te zien in het straatbeeld. Sommige plaatsen brengen je helemaal terug in het Berlijnse verleden, zoals Checkpoint Charlie op de Friedrichstrasse.
Ooit wat het een controlepost op de grens van de Amerikaanse en de Russische sector in het verdeele Berlijn. Het grenshuis is goed bewaard, waardoor het niet moeilijk is om je voor te stellen hoe het er destijds aan toe ging. Naast Checkpoint Charlie vind je ook een museum over de Berlijnse muur. Een combinatie die je niet mag overslaan tijdens je citytrip Berlijn!
Inhoud artikel
Geschiedenis van Checkpoint Charlie
Aan het begin van de Koude Oorlog, aan het einde van de jaren 40 en het begin van de jaren 50 van de vorig eeuw, werden de strikte emigratieregels van de Sovjet Unie aanhouden in Oost-Duitsland. Tot 1952 was het nog heel makkelijk om op veel plekken de grens tussen Oost en West over te steken, wat vervolgens werd opgelost met een hek van prikkeldraad. Toch bleef de grens tussen Oost en West Berlijn toen nog steeds heel gemakkelijk over te steken. Men kwam daardoor soms naar Berlijn om van de ene staat naar de andere staat te gaan.
1.1. Van prikkeldraad tot muur
Eenmaal in augustus 1961 werd er een hek van prikkeldraad in Berlijn neergezet door de Oost-Duitsers, en 2 dagen later werd er gewerkt aan een permanente stenen muur. Voor de muur aan de Oost-Duitse kant werd er ook een doodstrip gemaakt met mijnen en omgewoelde aarde om het illegaal oversteken van de ene kant naar de andere nog moeilijker te maken.
1.2. Functie
Checkpoint Charlie was één van de punten waar het mogelijk was om van het ene deel van Duitsland naar het andere deel te gaan. Het was ontworpen als het belangrijkste punt waar zowel voetgangers als auto’s konden oversteken.
1.3. Serie controleposten
1.3.1. Checkpoint Charlie
Het punt kreeg de naam Checkpoint Charlie, wat naar de C uit het militaire alfabet verwijst. Het punt maakte namelijk deel uit van een serie van controleposten waar je langs moest als je vanuit West-Duitsland naar Oost-Berlijn wilde.
1.3.2. Checkpoint Alpha
Het eerste controlepunt, Checkpoint Alpha, was gelegen bij Marienborn en Helmstedt en lag op de grens van West en Oost-Duitsland. Hier moest je je paspoort laten zien vooraleer je toegelaten werd in de DDR. Eenmaal in de DDR zat je vast aan een aantal regels waarbij je bijvoorbeeld onderweg niet mocht stoppen, behalve voor het tanken of om even wat eten te halen.
1.3.3. Checkpoint Bravo
Vervolgens kwam je bij het tweede controlepunt: Checkpoint Bravo. Gelegen bij Berlin-Zeglendor en Dreilinden op de grens van Oost-Duitsland naar West-Berlijn, zo’n 160 kilometer van Checkpoint Alpha vandaan. Op het moment dat je van de DDR naar West-Berlijn wilde gaan, zou er gecheckt worden wanneer je de DDR binnen rijdt. Als zou blijken dat je voor langere tijd in de DDR wilde verblijven, dan zou het nodig zijn geweest om een grondige uitleg te geven.
1.4. Controles
Dichter bij de muur was de buurt grijs gekleurd en heerste er grote armoede. Eenmaal bij Checkpoint Charlie zou je nogmaals worden gecontroleerd op het meebrengen van illegale objecten zoals westerse tijdschriften, boeken en muziek voor je eenmaal door zou mogen rijden naar Oost-Berlijn.
1.5. Incident
Vlak na de bouw van de Berlijnse Muur was er een incident waarbij Amerikaanse en Sovjet tanken aan beide kanten van Checkpoint Charlie stonden naar aanleiding van een incident waarbij een Amerikaanse diplomaat zijn papieren moest laten zien toen hij in Oost-Berlijn naar de opera wilde. Pas 6 dagen later verlieten beide kanten hun positie nadat de 2 partijen in overeenstemming waren gekomen.
1.6. De opening van de muur
In november 1989 werd de muur geopend en in juni 1990 werd de wachterspost bij het controlepunt weggehaald. Desondanks bleef het controlepunt zelf tot oktober 1990 bestaan. Het laatste onderdeel van het controlepunt, de Oost-Duitse Toren, werd uiteindelijk in 2000 weggehaald.
Checkpoint Charlie Museum
Van het oorspronkelijke controlepunt op de originele locatie is niet meer zoveel overgebleven. Wel is er een recplica van de wachterspost op de exacte plek gezet in de plaats en staat er een kopie van het bord dat aangaf dat je op dit punt het Amerikaans grondgebied verliet en het Sovjet grondgebied betrad.
2.1. Opening Mauermuseum
Bij het controlepunt werd op 19 oktober 1962 het ‘Haus am Checkpoint Charlie’ of het Mauermuseum geopend door verzetsstrijder Rainer Hildebrandt. Het begon allemaal in een kleine flat waarin ontsnappingsplannen en -pogingen gedocumenteerd en uitgewerkt werden. Het museum werd hier opgezet als protest tegen de muur en bood hulp aan de mensen die het konden gebruiken.
Een half jaar later, op 14 juni 1963, verhuisde het museum naar een grotere ruimte van meer dan 2000 vierkante meter, vlak naast de controlepost. Vanuit een klein raam in het gebouw kon men alle bewegingen rondom de grensoversteek in de gaten houden.
Klik hier om je tickets online te reserveren
2.2. Beloning voor Hildebrandt
In ruil voor de hulp die Hildebrandt en zijn verzet verrichtten voor mensen die wilden ontsnappen, kregen zij objecten die gebruikt waren tijdens de ontsnappingspogingen. Hierdoor vind je in het museum onder andere verschillende auto’s, vliegtuigen, een luchtballon en zelfs een mini-onderzeeër. Verder vind je in het museum ook nog foto’s en beelden van de fragmentatie van Duitsland en de Berlijnse muur.
2.3. Tentoonstellingen over de muur
Verder vind je in het museum een tentoonstelling over de muur vanaf het begin van de bouw op 13 augustus 1961 tot de melding op 9 november 1989 dat de doorgang van de ene kant van Berlijn naar de andere kant terug vrij was voor iedereen. Aan de hand van foto’s en objecten wordt de bouw van de muur en de ontwikkeling van het beveiligingssysteem rondom de muur voorgesteld. Ook wordt het leven in beide delen van de stad getoond en belicht de tentoonstelling het verhaal van de muur van beide kanten. Daarnaast toont het ook beelden van de val van de muur en de hereniging van Duitsland met onder andere een stuk van de muur zelf.
2.4. Tentoonstelling acties & mensenrechten
Ook is er een tentoonstelling over geweldloze acties voor mensenrechten. De tentoonstelling biedt onder andere objecten van Mahatma Gandhi zoals het dagboek en de houten sandalen van Gandhi. Daarnaast worden er voorbeelden van geweldloze acties van over de hele wereld getoond om een beeld te geven van hoe rechtvaardigheid door de jaren heen bereikt is zonder bloedvergieten. Tot slot wordt er in een deel van de tentoonstelling aandacht gegeven aan activisten die tegenwoordig aan het werk zijn.
2.5. Tentoonstelling NAVO
Als laatste is er een tentoonstelling over de NAVO en het ontstaan van deze organisatie in april 1949 tot aan de huidige situaties waarin het verwikkeld is.
2.6. Films
Ook worden er in verschillende ruimtes voortdurend films gedraaid. De eerste film begint om 09:30 uur en speelt vervolgens de hele tijd opnieuw af tot sluitingstijd. Welke films er te zien zijn in welke ruimte kan je online terugvinden.
Openingstijden Checkpoint Charlie
Het Checkpoint Charlie Museum is elke dag van het jaar geopend van 09:00 uur tot 22:00 uur, ook op feestdagen.
Tickets je bezoek
4.1. Waar tickets kopen?
Tickets zijn in het museum zelf te koop of online te verkrijgen. Tickets die online worden aangeschaft zijn 1 jaar geldig vanaf de datum van aankoop.
4.2. Kortingen & gratis toegang
- Studenten en invaliden krijgen korting en toegang voor kinderen tussen de 7 en de 18 jaar betalen nog iets minder.
- Kinderen tot en met 6 jaar kunnen gratis naar binnen.
- Bij het toegangsticket zit ook toegang tot de films inbegrepen die in het museum getoond worden.
4.3. Extra’s
- Er zijn ook audiogidsen te verkrijgen in verschillende talen waaronder Engels en Frans.
- Wanneer je foto’s wil nemen in het museum, kan je een fotovergunning aanschaffen. Hiervoor betaal je €5.
- Het is ook mogelijk om een begeleide tour aan te vragen. Deze worden op aanvraag gehouden in het Engels, Frans en Duits en duren ongeveer een uur. Wil je een begeleide tour boeken? Dan kan je het museum contacteren via hun website
Vermijd de wachtrijen
- Het is af te raden om op feestdagen naar het museum te gaan, aangezien dit één van de weinige bezienswaardigheden is die op dagen als Kerst en Pasen de deuren openzet.
- Ga in de plaats daarvan midden in de week in het laagseizoen, wanneer er niet veel toeristen zijn.
- Ook is het aan te raden om rond etenstijd of later naar het museum te gaan, aangezien minder mensen het museum ’s avonds bezoeken.
- Nog een tip: koop je tickets vooraf online zodat je niet bij de kassa van het gebouw hoeft te wachten. Je kan zelfs een voorrangstoegang boeken.
Wegbeschrijving naar Checkpoint Charlie
6.1. Te voet
Het Mauermuseum is gelegen op de Friedrichstrasse 43-45, vlak naast de originele plek van Checkpoint Charlie. Het is vanaf veel plaatsen in het centrum van Berlijn makkelijk al wandelend te bereiken. Zo is het bijvoorbeeld een kwartiertje te voet van de Brandenburger Tor en een half uur van het Alexanderplatz.
6.2. Met het openbaar vervoer
Neem de U6 naar de halte Kochstrasse of halte U Stadtmitte. Van daar is het nog maar enkele minuten wandelen naar het museum is. Het is ook mogelijk om de N6 bus naar beide haltes of de M29 naar de halte Kochstrasse te nemen.
6.3. Met de auto
Net zoals alle grote steden van Duitsland heeft Berlijn een milieuzone, waarvoor je een groene milieusticker nodig hebt om binnen deze zone met de auto te mogen rijden. Wanneer je een milieusticker hebt, kan je vlakbij Checkpoint Charlie parkeren bij VINCI Park op Friedrichstrasse 185-190. Van daar is het nog 5 minuutjes wandelen naar het museum is.
Praktische info
- Fotograferen is alleen toegestaan met een speciale vergunning die op de website van het museum gekocht kan worden. Dit geldt ook voor fotograferen met telefoons. Met een vergunning mogen foto’s alleen gemaakt worden voor persoonlijke redenen.
- Statieven zijn niet toegestaan en ook foto’s met flits worden niet toegelaten, al heb je een vergunning op zak.
- Op zoek naar een bijzonder souvenirtje? Het museum verkoopt originele stukken van de muur.
Filmpje: getuigenissen over Berlijnse muur + meer over Checkpoint Charlie
Wil je op voorhand al wat wegwijs gemaakt worden? Kom dan nog het een en ander te weten in dit filmpje over Checkpoint Charlie, kijk alvast eens binnen in het Mauermuseum en luister naar een aantal boeiende getuigenissen.
Download je gratis stadswandeling Berlijn
Ontdek de stad met onze gratis stadswandeling Berlijn. Ideaal om Berlijn volledig te verkennen op eigen tempo. In de gratis stadsgids Berlijn kan je 2 stadswandelingen vinden. Nog meer goesting in Berlijn? Koop onze volledige reisgids Berlijn en ontdek alles over deze prachtige stad.