East Side Gallery Berlijn bezoeken? Hoe, Waar + info kunstwerken?
De East Side Gallery in Berlijn is de grootste openlucht galerij ter wereld en wat deze galerij nog eens extra bijzonder maakt, is dat het gebouwd is op een overgebleven stuk van de Berlijnse muur. Daarnaast werden de schilderingen net na de val van de muur geschilderd als het symbool van de nieuwe tijd die was aangebroken. De East Side Gallery is daardoor niet alleen een bijzonder kunstwerk, maar draagt ook een bijzonder stukje geschiedenis. Een absolute must-see wanneer je naar Berlijn gaat!
Inhoud artikel
Geschiedenis
1.1. Prikkeldraad & muur
Net als bij andere delen van Berlijn werd in de nacht van 12 op 13 augustus 1961 de Sovjet-zone in Berlijn geheel afgesloten door Oost-Duitse soldaten. Het prikkeldraad dat gebruikt werd om de zone af te baken werd al snel vervangen door een stenen muur. Aan de Mühlenstrasse stond de muur aan de Oost-Berlijnse zijde van de Spree en tussen de muur en de Spree was er een stuk niemandsland dat bewaakt werd met mijnen en anti-tankkruizen. Mensen die hier van Oost-Berlijn naar West-Berlijn probeerden te komen, stierven vaak doordat zij opgeblazen of neergeschoten werden, als zij bij de oversteek van de Spree nog niet verdronken waren tenminste.
1.2. De val van de Berlijnse Muur
In 1989 werden de inwoners van Oost-Duitsland onrustig en ontstonden er verschillende revoluties. In Hongarije werd het IJzeren Gordijn geopend, waarna er verschillende gaten in de grens van Oost- en West-Duitsland ontstonden. Uiteindelijk resulteerde dit in de val van de Berlijnse Muur op 9 november en het einde van de scheiding tussen Oost- en West-Duitsland, nadat Günter Schabowski, een leider van de DDR, een persconferentie gaf en daarbij toestemming gaf voor het openen van de grenzen.
1.3. Opening East Side Gallery
In de volgende dagen werd de muren die de grens van Oost- en West-Duitsland aangaven in Berlijn neergehaald en werden stukken beton uit de muren gehakt. De Oost-Duitse kunstvereniging VBK en de West-Duitse kunstvereniging BBK maakten hier gebruik van om onder leiding van Bodo Sperling, Barbara Greul Aschanta, Jörg Kubitzki en David Monti de East Side Gallery te openen. Zij begonnen met het beschilderen van de muur en nodigden andere kunstenaars uit om hetzelfde te doen, waarbij onder andere kunstenaars Thierry Noir, Ingeborg Blumenthal en Siegfrid Santoni werken op de muur maakten.
1.4. Herdenkingsmonument
Al tijdens het bestaan van de scheiding van Oost en West werd er op delen van de muur geschilderd, omdat de politie van West-Berlijn het toeliet om de muur aan de westkant te beschilderen. Door de ligging van de muur van de East Side Gallery op het Oost-Duitse grondgebied kon de muur hier door niemand beschilderd worden en waren de werken van de kunstenaars van de East Side Gallery de eerste schilderingen op de muur. Uiteindelijk werd de East Side Gallery officieel geopend op 28 september 1990, waarna het een jaar later een officiële status kreeg van herdenkingsmonument.
1.5. Restauraties & hulp van artiesten
In 1996 startte Kani Alavi het East Side Gallery e.V. op om de werken te kunnen restaureren en tegen 2000 waren 33 schilderingen op een stuk van 300 meter van de muur opnieuw geschilderd. Een paar jaar later, in 2009, werd de hele muur gerestaureerd. Zo’n twee-derde van de schilderijen waren op dit punt beschadigd door erosie, graffiti en vandalisme. Hierbij hielpen 87 artiesten mee om 100 van de originele schilderijen geheel te restaureren. De lege plekken die nu op de muur te vinden zijn representeren de schilderingen die hier in eerste instantie gemaakt waren, maar waarvan de kunstenaars niet nogmaals hun kunstwerk wilden namaken nadat er een nieuwe laag beton over de muur en de originele schilderingen gebracht was.
1.6. Protest & vandalisme
In 2013 werd een deel van de muur weggehaald om appartementen te kunnen bouwen. Hier werd in eerste instantie tegen geprotesteerd, waardoor de afbreking werd verzet naar een paar dagen later en de schilderingen op het stuk muur dat weggehaald zou worden werden verplaatst. Zelfs na de restauraties kampte de East Side Gallery met vandalisme. Hierdoor werd in 2015 besloten om een hek om de muur heen te plaatsen om vandalisme en graffiti op de schilderijen tegen te gaan.
East Side Gallery Berlin
De East Side Gallery bestaat uit 105 schilderingen op een stuk van de Berlijnse muur van 1316 meter lang. Origineel waren er zo’n 118 schilderingen van kunstenaars uit 21 verschillende landen. De verschillende schilderijen staan symbool voor de veranderende tijden en de hoop op een betere, vrije toekomst voor iedereen. De verschillende werken zijn allemaal in verschillende stijlen gemaakt en bevatten verschillende onderwerpen. De 3 bekendste werken zijn de Bruderkuss, de Trabant en de gekleurde gezichten.
2.1. De Bruderkuss
De Bruderkuss, ofwel de Broederkus, heet officieel “Mein Gott, hilf mir, diese tödliche Liebe zu überleben”. Dit kunstwerk werd gemaakt door de Russische kunstenaar Dmitri Vrubel en is waarschijnlijk het bekendste werk op de muur. De schildering is een reproductie van de foto van de socialistische broederkus van Erich Honecker en Leonid Brezhnev van 7 oktober 1979 naar aanleiding van de viering van het 30-jarig jubileum van de DDR. De Bruderkuss is één van de werken die in 2009 door de originele schilder opnieuw werd geschilderd, nadat het originele werk beklad was met graffiti.
2.2. de Trabant
Ook de Trabant van Birgit Kinder is een zeer beroemd kunstwerk op de muur. Dit kunstwerk toont een oude Oost-Duitse auto die door de muur heen breekt van Oost- naar West-Duitsland. De auto bevat een nummerplaat met daarop “Nov 9-89”, wat refereert aan de datum dat de grenzen open werden gesteld en het weer mogelijk was om van Oost- naar West-Duitsland te gaan.
2.3. Gezichten van Thierry Noir
De verschillende gezichten van de Franse kunstenaar Thierry Noir zijn niet alleen in de East Side Gallery te zien maar ook op andere delen van de muur. Noir begon namelijk al in april 1984 met het beschilderen van de Berlijnse muur. De werken van Noir zijn verschillende gezichten in kubieke vormen en felle kleuren. Net als Vrubel heeft Noir zijn originele werken overgeschilderd nadat ze beklad waren met graffiti.
Openingstijden
Omdat de East Side Gallery een openlucht galerij is op een openbaar stuk grond is het altijd toegankelijk.
Begeleide tour
- Omdat de East Side Gallery een openlucht galerij is op een openbaar stuk grond is de galerij gratis te bezoeken. Je kan gewoon langs de muur lopen en de schilderwerken bekijken.
- Het is mogelijk om met een tour mee te gaan vanuit de Artists Initiative van de East Side Gallery, waarbij je verhalen hoort over de geschiedenis van de East Side Gallery, de artiesten leert kennen of een tour krijgt naar aanleiding van de restauraties.
- Om met een gids langs de East Side Gallery te gaan kan je online een tour boeken. Bekijk hier de mogelijkheden en tours.
Vermijd drukte
De East Side Gallery is een openbaar stuk grond en is daarom altijd te bezoeken. Bezoekers zijn dan ook niet gebonden aan openingstijden, wat ervoor zorgt dat bezoekers verdeeld over de dag de muur komen bezoeken. Wel is het in het hoogseizoen vaak drukker bij de muur en kan het zijn dat je wat langer moet wachten om een goede foto van de muur te kunnen maken. Wanneer je dan ook van plan bent om foto’s van de schilderingen te maken is het aan te raden om vroeg of juist later op de dag de galerij te bezoeken en om dit op een doordeweekse dag in het laagseizoen te doen.
Wegbeschrijving
6.1. Te voet
De East Side Gallery is gelegen aan de Mühlenstrasse, tegenover de Mercedes-Benz Arena. Vanaf sommige plaatsen is het te voet te bereiken. Dit ligt op zo’n 50 minuten lopen vanaf Checkpoint Charlie, en op 35 minuten lopen vanaf het Alexanderplatz.
6.2. Met het openbaar vervoer
De Mühlenstrasse, waaraan de East Side Gallery gelegen is, is te bereiken met de S-bahn naar het Ostbahnhoff of met de U-bahn naar Oberbaumbrücke. Vanaf beide haltes is het nog maar enkele minuten lopen naar de galerij.
6.3. Met de auto
Net zoals alle grote steden van Duitsland heeft Berlijn een milieuzone, waarvoor je een groene milieusticker nodig hebt om binnen deze zone met de auto te mogen rijden. Wanneer je een milieusticker hebt kan je vlakbij de East Side Gallery parkeren aan de Mühlenstrasse, of iets verderop bij het Contipark Berlin Ostbahnhof.
Praktische info
Sinds een aantal jaar staat er een hek voor het stuk muur van de East Side Gallery om vandalisme op de schilderijen tegen te gaan.
Eerste indruk East Side Gallery: beelden + artiesten aan het werk
Graag al een eerste indruk opdoen van de East Side Gallery in Berlijn? In dit filmpje zie je enkele kunstenaars aan het werk en krijg je verschillende beelden te zien van de historische openlucht gallerij.
Download je gratis stadswandeling Berlijn
Ga je op citytrip naar Berlijn? Ontdek dan de stad met onze gratis stadswandeling Berlijn. Ideaal om Berlijn volledig te verkennen op eigen tempo. In de onze gratis stadsgids Berlijn kan je nog eens 2 stadswandelingen vinden. Nog meer goesting in Berlijn? Koop onze volledige reisgids Berlijn en ontdek alles over deze prachtige stad!