De 7 x mooiste bezienswaardigheden in Damme: wat te zien & doen tijdens je bezoek?
Damme bezoeken? Wat te zien en doen in het boekendorp Damme: de mooiste bezienswaardigheden
Damme heeft alles in huis om bezoekers een dag te onderhouden: een belangrijk historisch verleden waarvan nog heel wat te zien is, bijzondere figuren als de schrijver Jacob van Maerlant en de wat minder historische grapjas Tijl Uilenspiegel, volop natuur in het Brugse Ommeland en een uitgebreid gamma aan horecazaken.
Alles dus om er een leuke daguitstap van te maken of in combinatie met een stedentrip Brugge.
Inhoud artikel
De geschiedenis van Damme
Een luchtfoto of een goede kaart tonen dat de Damse Vaart de vroegere stadswallen letterlijk doormidden sneed, zodat er op beide oevers een stuk bewaard bleef. Het geometrische patroon van de omwallinggracht geeft een indruk vroegere vorm, die van een zevenpuntige ster, ten tijde van de 80-jarige oorlog (1568 -1648). De oorlog woedde stonden op ieder van de 7 punten stond een bastion, verder bestond de versterking ook nog uit een dubbele wal, een dubbele gracht en 14 ravelijnen (voorposten buiten de vestinggracht), die niet meer zichtbaar zijn.
Een rijk verleden van oorlog en handel zorgende voor een bijzonder historische centrum. Getuigen van het verleden zijn bijzondere gebouwen en versterkte vestingen. Zo kan je vooraan in de Kerkstraat nog kazematten vinden die deel uitmaken van de verdedigingsgordel aangelegd in de 17de eeuw. Ze lagen vlakbij de al lang gesloopte Onze-Lievevrouwepoort. Vroeger werd er munitie opgeslagen in de kazematten, nu wonen er vleermuizen.
WANDEL- EN FIETSTIP: Wil je graag Damme en omgeving verkennen? Download onze uitgestippelde wandeling door Damme, wie liever met de fiets de omgeving verkend kan dit met onze fietsroute Damme.
Schellemolen
Op de oever van de Damse Vaart staat de Schellemolen, gebouwd in 1867 op de wal van een houten molen. Al in de 13de eeuw stond hier een windmolen, een banmolen waarvan het leenrecht toebehoorde aan de graven van Vlaanderen. Achter en omheen deze buurt liggen de “Oude Stadswallen”, aangelegd in de 17de eeuw, nu een natuurgebied van 44 ha waar in de winter vriezeganzen neerstrijken. In de zomermaanden kan je de molen bezoeken.
Lamme Goedzak
Ter hoogte van de brug over de vaart en het stadscentrumpje blijf je rechtdoor stappen in de Damse Vaart-Zuid, ook voorbij de aanlegplaats van rivierboot “Lamme Goedzak”, die toeristen 4 x daags over en weer naar Brugge brengt. Even verder links wordt Tijl Uilenspiegel in herinnering gebracht door een beeldengroep. Meer info over de Lamme Goedzak afvaarten vind je hier.
Sinds 1979 staat hier de beeldengroep “Tijl met de twee spiegels”, van de hand van Jef Claerhout. Tijl houdt een van zijn spiegels voor aan dieren die elk een deel van de samenleving voorstellen: de ezel (de dwaasheid), de uilen (de wijzen), de maraboes (de geestelijkheid) en de kikkers (het kwakende plebs). In de andere spiegel kan iedere voorbijganger zichzelf spiegelen. De beeldhouwer verwijst met zijn werk naar het verhaal waarbij Tijl op de Markt een tent opzette en daar aan iedere bezoeker een spiegel voorhield.
OVERNACHTEN: Graag overnachten in het pittoreske Damme? Enkele leuke opties zijn vakantiewoning La Damme, vakantiehuis Tilia aan de Haringmarkt of B&B Gasthof Maerlant.
't Brugwachtershuisje aan de Damse Vaart
't Brugwachtershuisje aan de Damse Vaart diende ooit om de sluizen en de brug te bedienen in functie van het bootverkeer. Nu is het brugwachtershuisje omgetoverd tot een charmant snoepwinkeltje.
Het huisje is 2,5 op 3,5 meter groot. Men legt zich vooral toe op snoep van vroeger: colaflesjes, melo-cakes, poepegaatjes, cola-lolly's,... In de winkel wordt je overvallen door nostalgie en waan je je terug in je kindertijd. Elke dag open vanaf 11 uur. In de winter blijft de zaak dicht. Bekijk de openingsuren hier.
De Markt van Damme
Over de Markt van Damme kijkt Jacob van Maerlant uit. Aan zijn voeten is er een gerestaureerde middeleeuwse waterput, een onderdeel van de toenmalige drinkwatervoorziening. De omgeving van de Markt met haar historische gebouwen toont aan dat Damme vroeger véél groter en belangrijker moet geweest zijn dan vandaag.
De voornaamste bloeiperiode viel in de 13de eeuw toen Damme de belangrijkste haven van het graafschap Vlaanderen was. Het Stadhuis, gebouwd in 1464, vervulde zowel de functie van halle (stapel- en verkoopsruimten op benedenverdieping) als van schepenhuis op de bovenverdieping. De belangrijkste patriciërswoningen bevinden zich in de onmiddellijke omgeving.
- In de Jacob van Maerlantstraat, de straat die ooit naar de haven leidde, is er op het nummer 3 de “Grote Sterre”, dat deels uit de 15de en deels uit de 16de eeuw dateert. Hier huizen nu de “Dienst Toerisme” en het “Uilenspiegel Museum”.
- Op het nummer 13 staat het “Huis Sint-Jan”, waarvan de naam verwijst naar Saint-Jean d’Angély, een stadje in de Bordeauxstreek van waaruit veel wijn werd ingevoerd. In dit gebouw werd in 1468 het huwelijk ingezegend tussen Karel de Stoute en Margareta van York. Het “Huys Biscayen” (Kerkstraat 11) dateert uit de 16de eeuw. Zowel de naam als de oude kelders van het huis verwijzen naar de vroegere wijnhandel.
Jacob van Maerlant
Deze veelzijdige schrijver, geboren rond 1230, wordt gezien als de grondlegger van de burgerlijke literatuur in de Nederlanden omdat hij in de volkstaal (het Diets) schreef. Zijn voornaamste werken zijn: “Spiegel Historiael”, een boek over de geschiedenis van allerhande volkeren, “Der Naturen Bloeme” over natuurkunde en de “Rijmbijbel”. Daarnaast maakte hij ook vertalingen uit het Latijn en het Frans. Jacob van Maerlant overleed in Damme rond 1292. Zijn tijdgenoten gaven hem de eretitel “Vader der Dietsche dichtren algader”.
Boekendorp Damme
Als je rondwandelt in Damme zal het je snel opvallen, overal zie je pittoreske boekenwinkeltjes. Boeken worden op schragen uitgestald op de stoep. Damme profileert zich graag als boekendorp. In de 13de eeuw schreef Jacob Van Maerlant, de bekende Zuid-Nederlandse dichter, hier zijn belangrijkste werken.
Of wat te denken van schrijver Charles De Coster die zijn geuzenroman over Tijl Uilenspiegel in Damme liet afspelen? Elke tweede zondag van de maand vindt in Damme een themaboekenmarkt plaats.
De Haringmarkt
Enkele stappen voorbij een oude waterpomp staat een vrijheidslinde op de Haringmarkt, omgeven door enkele zitbanken. Het beeldje ernaast, van Jef Claerhout, symboliseert de verbroedering tussen het Duitse Damme-Oldenburg (patroonheilige Sint-Victor) en het Vlaamse Damme (de hond uit de ontstaanslegende). Achteraan op het heerlijk rustige plein zie je nog een stukje van de kazematten.
Rechts van de plaats waar Corneliestraat en Jacob van Maerlantstraat elkaar ontmoeten lag vroeger de haven van Damme, vlakbij de stapelplaatsen van het stadhuis.
Onze-Lieve-Vrouwkerk
De bouw van de Onze-Lieve-Vrouwkerk startte aan in het begin van de 13de eeuw, maar in de loop van de eeuwen werd het gebouw vergroot, hersteld, deels ontmanteld en ontdaan van zijn torenspits. Het terugschroeven van de omvang van het gebouw en het niet uitvoeren van het nodige onderhoud waren toe te schrijven aan de krimpende omvang van de bevolking van het ooit zo welvarende stadje. Tal van kunstvoorwerpen vanaf de 16de eeuw bleven behouden en kunnen ook vandaag nog bewonderd worden. Na zijn dood rond 1292 werd Jacob van Maerlant begraven aan de voet van de toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, zoals hij gevraagd had.
Tegen de muur tegenover de ingang van de kerk, bij een bankje, staat het beeld “Tijl op tocht” dat Koos van der Kaaij in de zestiger jaren van vorige eeuw maakte en dat verwijst naar Tijl’s tocht naar Rome. Na zijn (wan)daden werd Uilenspiegel immers in ballingschap gestuurd: hij moest hij een pelgrimsreis naar Rome ondernemen. Op het omheinde voorplein staat ook het prachtige beeld “Blik van Licht” van Charles Delporte.
TIP: Wie wil kan de toren beklimmen voor een uniek panoramisch uitzicht over de omgeving, 43 meter hoog. De toren is open tussen april en september, zich wenden bij de bewaker in de kerk voor een ticket.
Wandelen en fietsen langs de Damse Vaart
De Damse Vaart is zo'n 15 km lang en loopt van Brugge via Damme tot Sluis. De graafwerken voor het kanaal startten door Napoleon Bonaparte in 1810, vandaar ook de naam Napoleonvaart. Het was ooit de bedoeling om Brugge met de Westerschelde te verbinden maar zo ver kwam het nooit, ... Napoleon had immers verloren bij de Slag om Waterloo.
Fiets er langs de Krinkeldijk, een van de mooiste fietspaden die je kan vinden langs de Damse Vaart, populieren en knotwilgen zijn je metgezel. Ooit beschermde deze dijk het land tegen de zee (voor de verzandingen van het Zwin).
Er ligt een pond "’De Kobus" over de Damse Vaart halverwege tussen Sluis en Hoeke, ter hoogte van fort Sint-Donaas (bekijk hier de ligging op de kaart). Je kan dit als passagiers zelf bedienen door middel van een windas. Het bootje zelf draagt de naam Kobus, naar de patroonheiligen van de nabijgelegen plaatsen Lapscheure en Hoeke.
Download je fietsroute en wandelroute in Damme
Augmented Reality met de Walking Museum app
Wil je graag meer te weten komen over de legende van Tijl Uilenspiegel, de kunst van Breugel en de geschiedenis van Vlaanderen in de 16de eeuw? Download de Walking Museum App en scan de borden die je onderweg tegenkomt. De panelen komen tot leven en vertellen je leuke historische weetjes. Download de app via WIFI (+500 MB), dus ter plaatse downloaden via 4G is geen optie.
Huur een Vespa in Brugge en waan je even op vakantie
Huur een Vespa in Brugge en waan je even op vakantie tijdens deze prachtige tour door het Brugse polderlandschap! Ga op verkenning langs idyllische dorpen, uitgestrekte landschappen zie de mooiste plekjes van de regio.
Stap op je Vespa en ontdek Vlaamse polderdorpjes zoals Damme en de trendy kustgemeente Knokke-Heist. Kom helemaal tot rust in het natuurreservaat ‘t Zwin en waai uit aan het strand van Cadzand. Hier kan je bovendien genieten van een heerlijke picknick vol lokaal lekkers. Trakteer jezelf, als afsluiter van deze mooie dag, op een lekker aperitief in het gezellige Sluis.
TIP: Huur hier je Vespa online en maak van je bezoek aan Brugge een leuke verrassende vakantie dichtbij.
Wat is de beste periode om Damme te bezoeken?
- De beste periode om Damme te bezoeken is van april tot september, tijdens deze periode zijn al de toeristische attracties open.
- Wij waren er op een zaterdag in januari 2023 en veel zaken waren gesloten zoals het Tijl Uilenspiegel museum, de Onze-Lieve-Vrouwkerk toren, de molen en het 't Brugwachtershuisje.
- Tijdens de zomermaanden kan je ook meevaren met de Lamme Goedzak tot in Brugge, een zeer leuke ervaring.
- Elke 2de zondag van de maand vindt er een themaboekenmarkt plaats.
- Meer info op de site van de toeristische dienst van Damme.
Waar parkeren in Damme?
Je kan gratis parkeren op de Parking Damme Zuid of Parking Damme Oost, vanaf daar kan je eenvoudig naar het centrum wandelen. Achteraan Parking Zuid vind je een wandelpad (bordje “naar centrum via kerkstraat”) dat je omheen een stukje van de Oude Stadswallen leidt. Volg gewoon het wandelpad - met schitterend uitzicht op de karakteristieke toren van de Onze-Lieve-Vrouwekerk - totdat je in de Kerkstraat, bij de kazematten, naar links kunt.
Waar overnachten in Damme?
Overnachten in Damme
In Damme zelf zijn er maar ene handvol accommodaties, waaronder enkele vakantiehuisjes zoals vakantiewoning La Damme, vakantiehuis Tilia aan de Haringmarkt of B&B Gasthof Maerlant. Wie wil kan in de iets verdere omgeving van Damme kijken zoals de schattige natuurhuisjes in de omgeving van Damme.
Overnachten in Brugge
Een andere optie is om te overnachten in Brugge, waar het aanbod veel groter is natuurlijk. Het is maar 7 km (ongeveer 15 minuten) rijden van het centrum Brugge tot in Damme. Enkele aanraders zijn Boetiekhotel La Clé Brugge, Boat Hotel De Barge of het poepsjieke Hotel Dukes' Palace.
Wat te doen in de buurt van Damme?
Je bezoek aan Damme wat verlengen en wil je graag het Brugge Ommeland verkennen verkennen? Wel, we hebben enkele leuke suggesties:
Verken het Brugse Ommeland met onze routes
Filmpje: Sfeerbeelden van een bezoek aan Damme
Ben je benieuwd naar je bezoek aan het verrassend mooie Damme? In onderstaand filmpje kan je al een voorproefje bekijken. Als je zelf alles met geuren en kleuren wil ontdekken zal je natuurlijk moeten afreizen naar Damme.
Download je gratis wandelgids & fietsgids Damme
Wandelen en fietsen in Damme? Download onze gratis wandel- en fietsgids met een compleet uitgewerkte route.
| Wandelboek 1 | Fietsgids West-Vlaanderen |
|---|
 |  |