Flanders Field American Cemetery & Memorial in Waregem
Dit is de enige Amerikaanse WO I begraafplaats in België. Hier liggen 411 Amerikaanse soldaten begraven waarvan 21 onbekenden en 43 vermisten uit de Eerste Wereldoorlog. Er gaat geen dag voorbij of er komt een Amerikaanse nazaat het Flanders Field American Cemetery bezoeken, kijk zeker in het gastenboek in het bezoekerscentrum.
De Amerikaanse president Barack Obama bracht hier hulde op 26 maart 2014. Op de wanden van de kapel, centraal gelegen, staan de namen van de 43 vermisten. Sinds april 2017 is een klein bezoekerscentrum ingericht waar je meer verneemt over hoe het hier allemaal begon met Memorial Day.
Eerbetoon aan gevallen Amerikanen in Bevrijdingsoffensief
Amerika dat zich vanaf april 1917 in de wereldoorlog mengde, stuurde al in juni 1917 troepen naar Frankrijk. Toen het Ieper-Leie Offensief begon in augustus 1918, kwamen de Amerikanen de geallieerden ter hulp. Bij het Leie-Schelde Offensief tussen 31 oktober tot Wapenstilstand 11 november zouden de 37e en 91e editie hier meestrijden met Fransen, Engelsen en Belgen.
De Duitsers zaten toen verscholen in de Spitaelsbossen even verderop van deze plek. In twee weken tijd zijn de Amerikaanse soldaten erin geslaagd de vijand tot over de Schelde te verdrijven. Ruim 81.000 Amerikaanse militairen sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog waarvan 1043 op Belgisch grondgebied. Daarnaast moet je nog de ca. 5000 slachtoffers tellen, gewond of vermist of overlevend maar dan met lichamelijke en psychische letsels, de zogenaamde ‘shellshock’.
TIP: Download onze fietsroute in en rond Waregem, deze brengt je ook langs deze begraafplaats.
In beheer van ABMC
Het is geen grondgebied dat aan Amerika behoort zoals je dat wel soms hebt met andere militaire begraafplaatsen. De Belgische regering stelde de grond gratis ter beschikking om er deze begraafplaats in te richten. Het wordt onderhouden door vier lokale mensen in opdracht van de American Battle Monuments Commission, een instantie van de Amerikaanse regering dat nog 23 andere Amerikaanse begraafplaatsen wereldwijd beheert en onderhoudt. Meer kan je lezen op www.abmc.gov
Eerst was hier een tijdelijke begraafplaats van Amerikaanse gesneuvelden tijdens het Ieper-Leie Offensief dat op in deze regio plaatsvond tussen 30 oktober en 11 november 1918, de dag van Wapenstilstand. Pas later werd door de Amerikaanse overheid de plaats ingericht als permanente begraafplaats. De inhuldiging vond plaats op 8 augustus 1937.
In Kemmel (27e en 30e divisie) en in Oudenaarde (37e en 91e divisie en 53e artilleriebrigade), staan wel nog twee Amerikaanse oorlogsmonumenten.
Elke dag wel een Amerikaan
Het is misschien nauwelijks te geloven, maar er gaat geen dag voorbij of er komt een Amerikaanse bezoeker naar deze begraafplaats. Je moet maar eens het gastenboek raadplegen dat in het bezoekerscentrum ligt. Daar zal je de namen en data vinden van familieleden, vrienden, sympathisanten die nu al 100 jaar na datum nog steeds hulde komen brengen aan hun gevallen landgenoten. Elke dag wordt hier 's morgens de Amerikaanse vlag gehesen en 's avonds gestreken.
411 rustplaatsen
In totaal kregen 411 Amerikaanse soldaten hier hun laatste rustplaats. Er zijn 4 blokken, elk met 92 graven, in totaal 368 kruisen. Merk dat er 8 davidsterren tussen zitten. Tussen elke blok is een afgezonderde inham met daarin een urne. Op die urne vind je insignes van de vier Amerikaanse divisies die hier in België hebben gestreden. Op elke rij staan 23 kruisen. Elk kwartier hoor je aandoenlijke doedelzakmuziek weerklinken uit luidsprekers.
Kapel
De kapel centraal op de begraafplaats, is gebouwd in 1930, ingehuldigd in 1937. Op elke zijde vind je een reliëf met een vrouwenfiguur afgebeeld telkens met een teken van rouw (olielampje, schrijvende vrouw, met handen gevouwen in de schoot). Ook de loftekst, in het Engels, Frans en oud-Nederlands, spreekt tot de verbeelding. Je moet eens kijken naar het plafond. Italianen werkten 6 maanden lang om de mozaïek te voltooien. Een olielamp onder een sterrenhemel en vredesduiven sieren dit kunstwerk. Op de wanden staan de namen van de 43 soldaten die naar België kwamen om te vechten met hun makkers maar waar nooit enig spoor van is teruggevonden. Als vermisten wordt aan hen in deze kapel hulde gebracht. Het altaar is gemaakt uit roze marmer. Het zwaard met de punt naar beneden wijst erop dat het mensenoffer is volbracht.
Bezoekerscentrum
Bij het binnenkomen van de begraafplaats heb je links de voormalige conciërgewoning van de Amerikaanse beheerder. Sinds april 2017 is hier een klein bezoekerscentrum ingericht. Klein maar je kan er gerust een uurtje je verdiepen. Het gaat over het ontstaan van deze begraafplaats, over enkele gesneuvelden in het bijzonder, over Memorial Day, over de nabestaanden. Tevens wordt op een kaart duidelijk uitgelegd wat en wanneer zich de oorlogsfeiten afspeelden. Kijk ook naar de beklijvende korte documentaire (kwartiertje) enz. Wat meteen opvalt is dat bij elke foto, kaart of infopaneel boven de Engelstalige uitleg staat en daaronder de Nederlandstalige. Erg respectvol.
Je krijgt vanuit verschillende thema’s tekst, fotomateriaal en filmpjes over de over de deelname van de Amerikanen in België tijdens de Eerste Wereldoorlog tijdens de Bevrijdingsoffensieven door vier eenheden. Aan enkele soldaten wordt specifiek hulde gebracht met hun persoonlijk verhaal. De kleine ‘woonkamer’ is bijzonder omdat hier familieleden, nabestaanden en hoogwaardigheidsbekleders werden ontvangen, onder meer ook de Goldstar Mothers & Widows. In deze ruimte ligt het bezoekersregister.
Heel bijzonder is de aandacht aan de Goldstar Mothers & Widows Pilgrimages. Bedevaarten (volledig gefinancierd door de Amerikaanse overheid inclusief reis- en verblijfkosten) die tussen 1930 en 1933 werden gehouden om moeders en weduwes naar Waregem te laten overkomen om afscheid te kunnen nemen van zoon of man. De foto’s spreken boekdelen. Blader ook eens in de boeken die hier liggen. Je vindt er o.a. een foto van Charles Lindbergh die met zijn Spirit of St. Louis op 30 mei 1927 over deze begraafplaats (toen nog niet officieel ingehuldigd want dat gebeurde pas in 1937) vloog om zijn gestorven landgenoten te groeten. Hierbij liet hij in een zijden sjaaltje een bloemenruiker vallen. Dat authentieke sjaaltje is te zien in een vitrinekast in het museum Hippo War in Waregem.
Er komt een verbinding tussen het Hippo.War museum en deze begraafplaats, aangegeven met 411 tegels, die elk één gesneuvelde symboliseren (368 begraven militairen en de 43 vermisten).
Je kan de begraafplaats en het bezoekerscentrum dagelijks bezoeken tussen 9.00u en 17.00u. Er is een kleine parking.
Locatie: Wortegemseweg 117, 8790 Waregem.
Een fietstocht maken in de buurt?
Download de uitgestippelde fietsroute hieronder.