De 14 leukste bezienswaardigheden in Bergen-op-Zoom
Bergen-op-Zoom is één van de oudste steden van Nederland. Het draagt al een geschiedenis van ruim 800 jaar met zich mee als handelsstad, als garnizoensstad en nu als één van de meest gezellige steden in Nederland. Er is dan ook heel wat van die geschiedenis te ontwaren op vele plekjes in de binnenstad. Dat historisch erfgoed en moderne architectuur goed samengaan, is in Bergen-op-Zoom mooi te zien.
De smalle steegjes, de pleintjes met de leuke terrassen, de leuke winkeltjes, … het doet eigenlijk wat Vlaams aan. Nogal logisch dus dat veel Vlamingen de weg naar hier vinden. Niet alleen toeristisch is de stad erg in trek geworden. Ook economisch heeft het zich een plaats weten te bemachtigen zeker na de aanleg van het Schelde-Rijnkanaal midden de vorige eeuw.
Op nauwelijks een 30 minuten rijden van Antwerpen, ligt Bergen-op-Zoom ideaal gelegen voor een uitstapje. Ontdek samen met ons de leukste bezienswaardigheden om te bezoeken in dit leuke stadje, samen met onze favoriete hotels voor een kort verblijf in Bergen-op-Zoom of in Brabant. Ook heel erg aan te raden: combineer ineens enkele uitstapjes naar Tilburg, Eindhoven, Breda, 's Hertogenbosch en ga Noord-Brabant ontdekken!
Inhoud artikel
De Grote Markt
De Grote Markt van Bergen-op-Zoom zou zomaar ergens in een Belgische stad met aanzien kunnen liggen. Een grote kerk, statige herenhuizen en talrijke terrasjes. Het stadhuis bestaat uit 3 panden met een in 1611 gerenoveerde voorgevel. Zie je de spreuk ‘Mille Periculis Supersum’ ? Het betekent: ‘duizend gevaren kom ik te boven’ en verwijst naar het verzet van de stad tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Het stadhuis is te bezichtigen in de namiddag van dinsdag tot zondag. Het standbeeld voor het stadhuis, dat is Willem Asselbergs, een dichter en hoogleraar, in Bergen-op-Zoom geboren in 1903.
Grote brand in 1397
Er heeft in 1397 een grote brand gewoed in de stad. Het stadhuis, de Sint-Gertrudiskerk en wat nu het hotel De Draak is, bleven wonderwel van de vlammen gespaard. De Draak is wellicht de oudste herberg van Nederland. Wie lang genoeg op de Grote Markt vertoeft zal elk kwartiertje een deuntje horen van de beiaard.
De Sint-Gertrudiskerk
De Sint-Gertrudiskerk is al een oude kranige tante, genoemd naar de patroonheilige van de stad. Haar eerste stenen werden gelegd in de 15de eeuw maar de kerk werd ondertussen diverse keren verbouwd. Godsdienstoorlog, stormen, verwoestingen, beeldenstormen en een brand op 10 april 1972 hebben de kerk meermaals beschadigd.
Mis binnen de 17de eeuwse biechtstoelen met Mechels houtsnijwerk niet en de monumentale orgels. Wie wil, kan klimmen naar de top van de toren, de Peperbus genoemd. Zie je de gelijkenis? Heel leuk is het uitzicht van de Peperbus tijdens Vastenavond, want dan wordt de toren frivool in een kleedje gestoken en krijgt de bovenbouw een leuk ‘gezicht’. Toegang via de Kerkstraat, betalend zowel kerk als de toren. Van mei tot oktober, dinsdag t/m zondag 13.00-16.00 uur.
Leuk weetje: de toren van de Sint-Gummaruskerk in Lier wordt ook de Peperbus genoemd en lijkt erg op de Sint-Gertrudistoren.
'De Grebbe'
Op weg naar de Gevangenpoort stap je zonder het te weten over een zeer oud rioleringsstelsel. De stadsriool De Grebbe is reeds aangelegd in de 13de eeuw en werd recent gerestaureerd. Een deel van die meer dan 700 meter lange riool is toegankelijk voor een bezoek met gids. Je bezoek kan je reserveren in het kantoor van de VVV.
Neem wel een warme trui mee want de temperatuur is er nooit hoger dan 13°C!
De Gevangenepoort
Het is het oudste monument van de stad uit halfweg 14de eeuw. Deze poort is één van de oudste stadspoorten van Nederland. Ze maakte deel uit van een vestingmuur met een gracht ervoor. Eind 15de eeuw liep de haven door tot in de stad tot bij de Gevangenpoort. De stad kreeg een uitbreiding waardoor de poort binnen de stad kwam te liggen. Zo verloor ze haar functie als toegangspoort. Toen deed ze ook al dienst als gevangenis en dat bleef zo tot in de beginjaren van de 20ste eeuw. Tot voor kort kwam het wegverkeer er nog door. De Gevangenpoort kan je individueel bezoeken.
Voor meer info, zie www.gevangenpoortboz.nl
Markiezenhof
Markiezenhof (bouwjaren 1485-1514) is het vroegere stadspaleis van rijke families en markiezen van Bergen-op-Zoom in de periode van einde 15de eeuw tot zowat halfweg 18de eeuw, meteen ook het oudste stadspaleis van Europa. Voordien stond hier een landbouwersbedrijf dat in 1485 aangekocht werd door Dhr. Keldermans, een architect, die er een paleisje van heeft gemaakt.
Plunderingen door de Fransen
Pas later kreeg het de naam ‘Markiezenhof’ toen de eigenaar markies werd. Toen de Fransen kwamen in 1747 werd het een hospitaal tot ze in 1820 vertrokken en alles leeggeplunderd hebben. Het gebouw was nog goed genoeg om er een militaire kazerne van te maken en die soldaten bleven hier gedurende 150 jaar.
Museum
Het is sinds de jaren '80 een museum, maar een museum zonder originele stukken (veel stukken werden geplunderd). Wat je te zien krijgt is geschonken, gekocht of in bruikleen. Het enige originele is de schouw in de Hofzaal op het gelijkvloers, die konden de Fransen niet meenemen want ze weegt 20 ton. Dit is een schouw die getekend werd door de eerste eigenaar, architect Keldermans.
Na de restauratie werd er al wat bijgebouwd zoals de bibliotheek op de grote binnenplaats. In het museum volg je een parcours en kom je zo voorbij de grote maquette en de afdeling ‘kermis’. De stad is voor veel kermisbedrijven de verblijfplaats tijdens de winterstop, het heeft ook de eerste en laatste kermis van het seizoen. Mede hierdoor is dit museum ook leuk voor kinderen, er is voor hen een speurtocht beschikbaar.
Ravelijn
Het Ravelijn op den Zoom, het is een restant van de vestingen die eind 17de eeuw-begin 18de eeuw werden opgetrokken ter verdediging van de stad. De vestingbouwer Menno van Coehoorn tekende er de plannen voor. Een ravelijn is een eilandje in een vestinggracht. Er hebben er hier in Bergen-op-Zoom een achttal gelegen. Dit is het enige dat overbleef. Het Ravelijn maakte deel uit van de West-Brabantse Waterlinie, een verdedigingslinie die liep van Bergen-op-Zoom tot in Steenbergen. Overal stonden forten en werden er wallen aangelegd. Wie meer wil lezen over die waterlinie kan terecht op www.westbrabantsewaterlinie.eu
Nog maar sinds juni 2018 is het voor het grote publiek toegankelijk maar dan wel enkel met een gids enkel op zondag, gidsbeurt om 13u en 15u. Die neemt je dan mee naar de kazematten en tot in de diepste ondergrondse gangen.
Je kan individueel aansluiten bij een groep, maar die is beperkt tot 20 personen. Meld je aan bij het VVV-kantoor (telefonisch of online) liefst dus ruim op voorhand om ontgoochelingen te vermijden.
Wandel in het stadspark
Heb je het Ravelijn bezocht? Ga dan naar rechts en neem het wandelpad naar beneden in het park. Je kan naar believen hier een groene adempauze nemen en het park vrij verkennen.
Het geitje van Mie d’n Os
Het kunstbeeld van het geitje op het graspleintje is dé blikvanger elk jaar op 11 november om 23.11 u. Dan komen vele inwoners rond het geitje staan om officieel het vastenavondgebeuren (carnaval) in gang te zetten.
Leuk is de legende van ‘De geit van Mie d’n os’ waarover ook een vastenavondliedje is gemaakt. We hoorden de legende vertellen door een stokoude inwoner tijdens onze verkenning.
“Mie was de dochter van een tuinier die als bijnaam d’n Os had. Mie had een geitje waarmee ze vaak ging wandelen. Op een dag kwam de militaire muziekkapel voorbij het huis van Mie. Opgeschrikt door de muziek maakte het geitje een vreemde sprong waardoor het beestje in de prikkeldraad belandde en de uier kwetste.”
De Mozesbrug
De Mozesbrug heeft zijn naam niet gestolen: dankzij deze brug kan je diep door het water lopen! Toch blijven je voeten helemaal droog, ideaal, toch? Deze brug wordt ook wel een loopgraafbrug genoemd. De brug hoort bij Fort de Roovere. Je vindt deze brug net iets buiten de Randweg, maar met de auto of fiets sta je hier zo.
Fort de Roovere
Fort De Roovere is een schans bij Halsteren (vlakbij Bergen-Op-Zoom) en maakt deel uit van de West-Brabantse waterlinie. Dit fort is een aarden fort dat met een wal verbonden is aan het fort Prinssen. De opbouw van het fort is als volgt: de voorzijnde is gemaakt uit twee bastions, de achterzijde is open.
Dit fort werd in 1628 aangelegd en is samen het fort Moermont, fort Pinssen en Het laag deel uit van de Linie van Steenbergen. Dit hele gebied kon onder water gezet worden om zo het gebied te verdedigen. In 1816 werd deze vestiging opgeheven en verloor het zo zijn functie. Sinds 2010 werd deze schans weer opgeknapt en kan nu bezocht worden.
TIP: Wil jij ook deze wandeling langs Fort de Roovere maken? Download hier de wandeling Fort de Roovere en beklim de Pompejus uitzichttoren of wandel door het water via de Mozesbrug.
Het oude stadhuis
Het oude stadhuis op de Grote Markt wordt niet meer gebruikt als stadhuis, maar wel nog als trouwlocatie. Zodra je het pand ziet, zal je zeker begrijpen waarom: het stadhuis is eigenlijk opgebouwd uit 3 panden: het schepenenhuis is 600 jaar oud (het grootste gedeelte van het stadhuis) en werd gebouwd tussen 1398 en 1403. De twee andere panden die ook deel uitmaken van het stadhuis, zijn 'Leeuwenborgh' en 'de Oliphant'.
Aan de binnenkant waren de panden dan wel tot 1 geheel gemaakt, maar aan de buitenkant zag je dat nog niet. Daarom werd rond 1600 besloten om de gevels ook een en dezelfde look te geven. De eeuwen daarna werden er nog werken uitgevoerd aan de gevel, maar de 'oorspronkelijke' eengemaakte gevel werd hersteld in de jaren '30.
Eind vorige eeuw werd er toch beslist om toch een ander pand te betrekken, het nieuwe gemeentehuis aan plein XIII.
Blotenvoetenpad
Heb jij ooit al op een blotevoetenpad gelopen? Net buiten het centrum vind je het blotevoetenpad van Bergen-Op-Zoom: een heerlijke manier om eventjes te ontspannen en weer zen te worden. Dit blotevoetenpad is helemaal gratis en kan je ook met de kids doen, het is een parcours van 2,5 kilometer.
Je hebt verschillende texturen die je gaat ontdekken met je voeten: van de mulle zandgrond die tussen je tenen kietelt tot wat modder en zacht mos. Er is ook een paadje met kleine scherpe steentjes (goed om je uithoudingsvermogen te testen) en een pad met boomstammetjes. Het is trouwens handig als je een linnen tas of rugzak mee hebt om daar je schoenen en sokken in te steken tijdens de wandeling: zo heb je je handen vrij.
Natuurpodium Brabantse Wal
Het Natuurpodium Brabantse Wal is een educatief bezoekerscentrum voor zowel jong als oud. Hier vertrekken verschillende wandelingen en er zijn verschillende exposities die je kan bezoeken.
Je kiest de moeilijkheidsgraad van de wandeling en zoektocht helemaal zelf, maar vergeet zeker je stevige loopschoenen niet, wat eten en drinken en ga op onderzoek uit. Heel leuk om samen met de kinderen op pad te gaan, maar ook als koppel zal je genieten van de tochten.
Uitzichttoren Pompejus
Wil je een waanzinnig uitzicht over Bergen-Op-Zoom? Dan moet je echt de uitkijktoren Pompejus gaan beklimmen: de toren telt 129 treden en laat je tot op 25 meter hoog klimmen. Je kijkt hier over de West-Brabantse Waterlinie en je ziet de Peperbus van Bergen-op-Zoom. Deze toren wordt ook nog eens gebruikt als openluchttheater.
De locatie van deze toren? Je kan de toren niet missen als je bij Fort De Roovere bent.
Wandelen in het groen
Rondom Bergen-Op-Zoom liggen verschillende prachtige natuurparken waar je zalig kan wandelen en genieten van de groene weelde. Landgoed Mattemburgh, De Melanen, Natuurgebied 'De Brabantse Wal', de Zurenhoek,... het zijn enkele van de vele natuurgebieden waar je kan gaan uitwaaien. Liever een iets sportievere dag? Als je naar de Binnenschelde gaat, kan je gaan surfen als het weer mee zit.
Mis niets met onze reisgids Noord-Brabant
Herkenbaar: Bij je bezoek aan Nederland wil je zeker zijn dat je niets mist tijdens je bezoek? Koop onze volledige reisgids Noord-Brabant met een uitgewerkte autoroute, 5 stadswandelingen, 2 fietsroutes, tips + verborgen pareltjes. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids om in de stemming te komen en ga op pad!