Teutoburgerwoud bezoeken? 17 x bezienswaardigheden, tips + wandelingen
De mooiste plekken en bezienswaardigheden in het Teutoburger Wald, Duitsland + kaartje
Het Teutoburgerwoud, in het Duits Teutoburger Wald genoemd, is een heuvelachtig bosrijk middelgebergte in het noordwesten van Duitsland. Het strekt zich uit over de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen en heeft een lengte van meer dan 100 kilometer en is zo’n 5 km breed.
Van charmante steden en imposante kastelen tot rustgevende kuuroorden en uitgestrekte natuurgebieden. Wandel er de Kulturweg Teutoburger Wald die langs verschillende historische en culturele bezienswaardigheden gaat. Natuurlijk mag een bezoek aan de Externsteine zandstenen rotsformaties niet ontbreken.
Inhoud artikel
Waar ligt het Teutoburger Wald in Duitsland?
Het Teutoburgerwoud (Teutoburger Wald in het Duits) is een regio in het noordwesten van Duitsland en strekt zich uit over de deelstaten Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen. Vanaf Brussel/Utrecht rijd je er ongeveer 4 à 5 uur over om Bielefeld of Osnabrück te bereiken (+- 390 km).
Kaartje met de mooiste bezienswaardigheden in het Teutoburger Wald
Bezoek de sprookjesachtige stadjes in het Teutoburger-Wald
In het Teutoburger-woud draait het vooral om natuur, maar verblijven doe je in een van de sprookjesachtige stadjes. Het middelgebergte van het Teutoburgerwoud ligt tussen Bielefeld, Osnabrück, Paderborn, Detmold en Hameln.
1. Tecklenburg
Tecklenburg kan uitpakken met een historisch centrum vol vakwerkhuizen en sfeervolle pleinen. Wie over de kasseien van Tecklenburg wandelt, voelt de geschiedenis in de lucht hangen. De charmante vakwerkhuizen met kleurrijke bloembakken dragen bij aan de pittoreske sfeer. Op het marktplein tref je gezellige cafés en lokale ambachtelijke winkeltjes aan die het ultieme vakantiegevoel oproepen.
Het stadje heeft ook een opmerkelijk openluchttheater gevestigd in een oude steengroeve. Daar worden voorstellingen gehouden te midden van een indrukwekkend decor. Al heb je daar als niet-Duitssprekende natuurlijk niet veel aan.
2. Bielefeld
Bielefeld is nog zo’n charmante stad met een rijke geschiedenis die barst van de bezienswaardigheden. Eén van de opvallendste bezienswaardigheden is het Sparrenburg-kasteel, een imposante middeleeuwse vesting die hoog boven de stad uittorent. Dit historische bouwwerk biedt niet alleen een adembenemend uitzicht op Bielefeld, je leert er ook meer over de fascinerende geschiedenis van de regio.
Een andere iconische plek in Bielefeld is de Altstädter Nicolaikirche, een gotische kerk uit de 14e eeuw die waardevolle kunstwerken en religieuze artefacten huist.
3. Osnabrück
Osnabrück combineert historische bouwwerken met een eigentijdse dynamiek. Het marktplein, omringd door kleurrijke barokke gebouwen, is het kloppende hart van de stad. Hier vind je de imposante Mariakerk, die bezoekers naar binnen lokt.
Een bezoek aan Osnabrück is niet compleet zonder een stop bij het Felix Nussbaum Haus, een museum gewijd aan de Joodse kunstenaar die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwam. Zijn indringende werken getuigen van de tumultueuze periode en maken van dit kunstmuseum een plek voor reflectie en bezinning.
Verder vind je in Osnabrück ook overal levendige straatkunst en eigentijdse galerieën die de stad een dynamisch karakter geven. Probeer ook zeker de bieren van een van de lokale brouwerijen uit.
VERBLIJFTIP: Op zoek naar een verblijf middenin de stad? Het Romantik Hotel Walhalla bevindt zich tegenover het marktplein en biedt moderne kamers en een traditioneel restaurant in een historisch houten gebouw.
4. Paderborn
Paderborn kan met trots terugkijken op een lange geschiedenis. De stad werd gesticht in de 8e eeuw en heeft een indrukwekkende oude binnenstad met goed bewaarde historische gebouwen. Een mooi voorbeeld is de romaans-gotische kathedraal van Paderborn, ook wel bekend als de Hoge Kathedraal van Paderborn.
Ook het stadhuis in Weser-renaissancestijl, het Adam en Eva Huis, het oudste herenhuis van de stad en het Heinz Nixdorf Museum Forum zijn de moeite om te bezichtigen.
Maar wat de stad nog zo bijzonder maakt zijn de muurschilderingen die de gevels in de stad opfleuren. Het bekendste werk is de hartgraffiti van Paderborn (bekijk ligging). Voor een mooie wandeling kan je langs de groene oever van de Pader (dat tevens de kortste rivier van Duitsland is) naar de prachtige barokke tuin van Schloß Neuhaus.
RONDLEIDING: Verken de hoogtepunten van dit historische stadje tijdens een begeleide wandeling door Paderborn met gids.
5. Detmold
Het kleine stadje Detmold ligt aan de rand van het Teutoburgerwoud, dicht bij de Externsteine en het Hermannsdenkmal. De stad heeft een historische kern met sfeervolle vakwerkhuizen, gezellige cafeetjes en restaurants. Bezoek er zeker eens het Lippe Staatsmuseum dat inzicht biedt in de geschiedenis en cultuur van de Lippe-regio. Vergeet ook zeker niet te proeven van het lokaal gebrouwen Detmold-biertje door deze straffe madammen.
OVERNACHTINGSTIP: H&S Residenz Hotel Detmold, met een binnenzwembad, ideaal om te ontspannen na een stevige wandeling. Meer info en prijzen
Externsteine, gelegen te midden van het schilderachtige Teutoburger Woud, is zonder twijfel de belangrijkste bezienswaardigheid van de regio. Deze bijzondere zandstenen rotsformaties vlakbij het plaatsje Horn-Bad Meinberg spreken al eeuwenlang tot de verbeelding. Het zijn indrukwekkende pilaren die zo'n 40 meter hoog oprijzen uit het omliggende landschap.
- De rotsen worden doorkruist door wandelpaden die je langs de mooiste plekjes brengen. Terwijl je de paden bewandelt die tussen deze mystieke rotsen slingeren, voel je een soort magie in de lucht hangen. Archeologische vondsten hebben aangetoond dat hier in de prehistorie al religieuze en ceremoniële rituelen plaatsvonden. Je wordt omringd door groen en glooiende heuvels.
- Wie in de buurt nog een mooie wandeling wil maken, probeer zeker de wandelroute door het Silberbachtal naar de Eggeturm en Velmerstot (zie verder op deze pagina).
Waar overnachten in de omgeving van Horn-Bad Meinberg
Zonnewende en Walpurgisnacht
- Net zoals in Stonehenge wordt hier ook jaarlijks de zonnewende gevierd op de kortste nacht van het jaar (rond 21 juni), een feest met druïdes, dansers en muzikanten.
- Ook de Duitse Walpurgisnacht, een voorchristelijk lentefeest dat op de nacht van 30 april op 1 mei wordt hier gevierd.
- Al eeuwenlang worden op deze plaats Germaanse tradities in stand gehouden, zeker de moeite waard is om eens bij te wonen.
Maak een wandeling naar de Externsteine rotsformaties
- Bij het Infozentrum Externsteine (bekijk ligging) kan je zelf via de trap en brug naar de top van de bijzonderste rotspilaren (betaalde toegang).
- Parkeren kan bij Parkplatz Externsteine - nur Barzahlung (bekijk ligging).
- Honger of dorst? In het restaurant "Felsenwirt Externsteine" bij de parkeerplaats, kan je terecht voor een drankje, lunch of diner.
- Openingsuren en praktische info: zie deze website.
Ontspannen in de kuuroorden van het Teutoburgerwoud
Duitsland staat bekend om zijn therapeutische kuuroorden en het Teutoburgerwoud herbergt enkele pareltjes die je absoluut niet mag missen. Nood aan een kalm intermezzo?
Bad Pyrmont
Bad Pyrmont, verstopt tussen weelderige bossen, is een absolute must voor spaliefhebbers. Dit is de thuis van het Kurpark, waar fonteinen en zorgvuldig aangelegde tuinen je uitnodigen tot reflectie. Het kasteel van Bad Pyrmont, dat hoog boven de stad uittorent, verraadt dat hier al eeuwenlang koningen langskomen om van het helende water te genieten.
Je kan hier naar de Hufeland Therme, een enorm complex met verschillende zwembaden en sauna’s waar een ontspannende spadagje je opwacht. Meer info op de website.
Bad Salzuflen
Bad Salzuflen is dan weer beroemd om zijn zoutwaterbronnen. Begin je dag eerst met een wandeling door de sfeervolle Altstadt, waar de gevels van eeuwenoude vakwerkhuizen vandaag gezellige boetiekjes en restaurantjes huizen.
Je kan hier eveneens rondwandelen in een Kurpark. De beste thermen zijn de VitaSol Therme. Daar ervaar je een moderne benadering van wellness, met een breed scala aan zwembaden, sauna's en ontspanningsruimtes. Laat je verwennen met het helende zoutwater en kom helemaal tot rust. Meer info op de website.
Bali Therme in Bad Oeynhausen
De Bali Therme in Bad Oeynhausen bieden een exotisch toevluchtsoord in het hart van Duitsland. Deze thermen werden ingericht in Balinese stijl. Je wordt omringd door palmbomen en weelderige bloemen, het is eens iets anders. De verschillende sauna's en ontspanningsruimtes missen hun doel zeker niet. Meer info op de website
De mooiste kastelen van het Teutoburgerwoud
In Duitsland kan je natuurlijk heel wat mooie kastelen bezichtigen, en ook het Teutoburgerwoud herbergt enkele indrukwekkende kastelen die getuigen van een rijk historisch verleden. Kasteelliefhebbers moeten zeker eens een bezoekje brengen aan het Slot Neuhaus en Residenzschloss Detmold.
Slot Neuhaus in Paderborn
Slot Neuhaus, gelegen aan de oevers van de Lippe, is een koninklijk toevluchtsoord omgeven door weelderige tuinen en pittoreske waterpartijen (zie ligging hier). Het kasteel, dat dateert uit de 14de eeuw, is als een reis door de geschiedenis van de regio. Verken de majestueuze zalen en bewonder de historische kunstcollectie.
Het hoogtepunt van Slot Neuhaus is echter de aangrenzende rozentuin, waar de zoete geur van rozen de lucht vullen – als je in het juiste seizoen komt tenminste (mei - juni - juli). Wandel langs de kronkelende paden en geniet van de serene sfeer in dit historisch pareltje. Meer info op de website
LEESTIP: We hebben een complete rondreis uitgestippeld langs de Duitse Sprookjesroute, deze brengt je ook in het Teutoburgerwoud
Residenzschloss in Detmold
Residenzschloss Detmold, gelegen in het hart van de stad Detmold, is een cultureel icoon dat ooit diende als residentie voor de vorstelijke familie. Vandaag kan je hier de prachtige zalen en tentoonstellingsruimtes ontdekken. De aangrenzende tuinen van het kasteel zijn ook zeker een bezoekje waard. Je kan er de prachtige barokke gevel bewonderen en terwijl genieten van de mooi aangelegde tuinperken. Meer info op de website.
Hermannsdenkmal
Een van de bekendste bouwwerken in het Teutoburger-woud is echter het Hermannsdenkmal. Het is een imposant standbeeld dat hoog boven de bomen uittorent. Het is een monument ter ere van Arminius, een Germaanse krijgsheer die bekend staat om zijn overwinning in de Slag bij het Teutoburgerwoud op het Romeinse leger in het jaar 9 na Christus.
Het standbeeld werd voltooid in 1875, is 53 meter hoog en houdt de Germaanse geschiedenis zo prominent in beeld, wie wil kan het monument beklimmen (betaalde toegang).
Het aangrenzende bezoekerscentrum vertelt je alles over de figuur van Arminius via interactieve tentoonstellingen. Je krijgt zo een fascinerende kijk op de Germaanse cultuur. Maar een bezoek aan het Hermannsdenkmal is meer dan een geschiedenisles. Je hebt hier namelijk ook een adembenemend uitzicht over het omliggende landschap.
Aan de voet van het Hermannsmonument kan je op verschillende parcours gaan klimmen in het Kletterpark Detmold.
De leukste verblijven in Noordrijn-Westfalen?
Op zoek naar een aangenaam verblijf voor je weekendje weg of rondreis door Noordrijn-Westfalen? Boek een overnachting in een hotel, ga gezellig kamperen, of verblijf in een bungalow of een vakantiehuis op een vakantiepark. Of wat dacht je van een camper huren zodat je zelf kan rond trekken? Hieronder vind je alvast onze aanbevelingen.
GoBoony → Huur een camper en verken Noordrijn-Westfalen
Booking → Boek je hotel bij BOOKING.com
ANWB → ANWB vakanties in Noordrijn-Westfalen
Natuurhuisje → Vakantiehuisjes middenin de natuur
ANWB campings → Campings van de ANWB
EuroParcs → Verblijf in een vakantiepark boeken
LWL Openluchtmuseum Detmold
Het LWL-Freilichtmuseum Detmold neemt je mee door de geschiedenis van Westfalen aan de hand van meer dan honderd historische gebouwen die zorgvuldig gereconstrueerd werden. Bezoekers krijgen zo een goed idee van hoe het dagelijkse leven er eeuwen geleden uitzag in deze regio.
Wandel over de geplaveide straten en bewonder de vakwerkhuizen en oude ambachtsateliers. Het museum organiseert ook demonstraties van traditionele ambachten en evenementen die de rijke cultuur van de regio terug tot leven brengen. Meer info op de website.
Teutoburgerwoud met kinderen bezoeken?
Ook kinderen zullen zich geen moment vervelen in het Teutoburgerwoud! Er zijn tal van andere kindvriendelijke activiteiten te ondernemen in deze omgeving. We sommen even de leukste activiteiten voor je op:
- Spot de kleurrijke muurschilderingen in Paderborn. Je kan een wandeling langs de mooiste graffitiwerken van Paderborn boeken bij de toeristische dienst of bel even naar het nummer 05251 8812980.
- Volg een rondleiding door de kazematten van Sparrenburg. Krijg inzicht in meer dan 750 jaar kasteelgeschiedenis tijdens een rondleiding en neem een kijkje in het 300 meter lange ondergrondse gangenstelsel. Wandel door de smalle gangen, zie de donkere kerkers en lichtschachten en ontdek hoe de soldaten het kasteel en de stad verdedigden tegen vijandelijke veroveringen. Tickets kan je kopen in het bezoekerscentrum van Sparrenburg. Meer info op de website.
- Bezoek een van de grootste dubbele waterwegkruispunt ter wereld; Wasserstraßenkreuz Minden. De bouw van dit indrukwekkende bouwwerk begon in 1906 en is maar liefst 341 meter lang (zie ligging hier).
- Vogels spotten in het Vogelpark Heiligenkirchen, ook wel bekend als Vogelpark Heiligenkirchen. Meer info op de website.
- Bezoek het Klimpark Detmold aan de voet van het Hermannsmonument in het prachtige beukenbos bij de Grotenburg. Er zijn 6 verschillende parcours op verschillende hoogtes (5 m tot 14 m) er is zelfs een Bambini-parcours voor kinderen vanaf 3 jaar. Meer info op de website
- Of breng een bezoekje aan Dr Oetker Welt in Bielefeld gekend van de puddings, pizza's, .... Tijdens een rondleiding kom je meer te weten over het ontstaan van het bedrijf, de productie en verschillende producten. Misschien ook een klein proevertje? Meer info op de website.
Mooiste wandelroutes in het Teutoburger Woud
1. Wandelen langs de Dörenther Klippen
De wandelroute langs de Dörenther Klippen is misschien wel een van de mooiste in het Teutoburger Wald.
- Je vertrekt bij de parking (bekijk ligging) en trekt naar de Hockende Weib, een opmerkelijke rotsformatie waaraan enkele legendes verbonden zijn – hoe kan het ook anders.
- Onderweg kan je nog bij twee andere plekken stoppen. Bij de Königstein - Bocketal Blick (bekijk ligging) word je getrakteerd op een panoramisch uitzicht.
- De Dreikaiserstuhl (bekijk ligging) is een ander fascinerend uitkijkpunt.
- Download deze wandeling hier.
2. Langeafstandsroute Hermannshöhen
De beroemdste wandelroute hier is echter met grote voorsprong de langeafstandsroute Hermannshöhen, een episch wandelavontuur dat het hele Teutoburger Woud doorkruist en behoort tot de Top Trails of Germany.
- Met een totale lengte van 156 km vormt deze wandelroute wel een grote uitdaging.
- Deze wandelroute is opgesplitst in 13 etappes
- Je trekt over beboste paden en langs open velden terwijl je onderweg de meest schilderachtige uitzichten hebt.
- De wandelroute verbindt ook enkele mooie dorpjes en steden. Je kan natuurlijk ook altijd een stukje van de route uitkiezen.
- Alle info, etappes en GPX op deze website
3. Wandel vanuit Porta Westfalica naar het Kaiser-Wilhelm-Monument
De wandelroute vanuit Porta Westfalica naar het imposante Kaiser-Wilhelm-Monument is een leuke optie voor wie gewoon wat wil rondwandelen zonder het risico te lopen om verdwaald te raken.
- De wandeling vertrekt vanuit Porta Westfalica, waar de Wezer en het Mittellandkanaal samenkomen, en brengt je naar het monument, dat je onmogelijk kan missen.
- Het is een indrukwekkende toren die trots boven de omgeving uittorent en de keizer Wilhelm I eert. Een mooi voorbeeld van hoe geschiedenis en natuur hier naadloos op elkaar aansluiten. Rondom het monument lopen verschillende korte wandelpaden waar je heerlijk kan rondstruinen op een zonnige dag. Download deze wandeling hier.
4. Wandelen vanuit Dörentrup
De omgeving rond Dörentrup is eveneens een uitmuntende plek voor wandelingen. Je kan hier bijvoorbeeld naar de Steinberg wandelen en weer terugkeren naar het dorp. Er lopen verschillende wandelpaden in de omgeving van het dorp die je door de groene bossen gidsen en garant staan voor een mooi wandelavontuur. Onderweg steek je ook riviertjes over en zie je de bossen plaats maken voor glooiende weides. Hier en daar duiken oude boerderijen op. Download deze wandelroute hier (16,5 km).
5. Wandelen naar de Externsteine vanuit het Hermannsdenkmal
Een wandeling vanuit het indrukwekkende Hermannsdenkmal naar de mysterieuze Externsteine is een absolute aanrader. Je kan deze in 1 richting stappen (10 km), het is een onderdeel van de Hermannshöhen.
Onderweg kom je langs dichte bossen, uitgestrekte valleien en oude stenen bouwwerken. Het charmante wandelpad brengt je recht naar de imposante stenen formaties. Deze wandeling is een leuke manier om twee van de beroemdste bezienswaardigheden in het Teutoburger Woud te combineren. Download deze wandeling hier (22 km heen en terug).
6. Wandelen door de canyons van het Teutoburgerwoud
Deze wandeling brengt je van Tecklenburg naar de Lengericher Canyon (bekijk ligging). Dat is geen natuurlijke canyon, maar hij is wel gevuld met turquoise water en ziet er fantastisch uit. Onderweg kronkel je door de bossen. Download deze wandeling hier (7 km).
7. Nieheimer Kunstpfad met kinderen
Op zoek naar een leuke wandeling met kinderen? Dan kan je het Nieheimer Kunstpfad volgen, een wandelroute van bijna 10km in het bos op de Holsterberg. Smalle paadjes leiden je naar acht verborgen kunstwerken en prachtige vergezichten. De wandeling start en eindigt bij de (gratis) parkeerplaats aan de Eichenallee Holzhausen (bekijk ligging). Download deze wandeling hier.
8. Wandeling door het Silberbachtal naar de Eggeturm en Velmerstot
Deze wandeling door de Silberbachtal (Zilverbeekvallei) start vanaf de Parking "to Katte mill" (zie ligging hier), niet ver van Horn-Bad Meinberg en is ideaal te combineren met een bezoek aan Externsteine rotsen. Deze route gidst je langs kabbelende beekjes, en is een van de mooiste plekken in het Teutoburger Woud. De naam verwijst naar de schittering van het water van de Silberbach (heeft niets te maken met zilverwinning).
Onderweg word je getrakteerd op een fantastisch uitzicht. Je klimt zo naar de top van de Velmerstot, de hoogste berg van het Eggegebergte. De Velmerstot heeft 2 toppen: eerst kom je langs de Lippische Velmerstot (441 m, zie ligging hier), daarna de Preußische Velmerstot (464 m, zie ligging hier). Boven kom je bij de Eggeturm, het hoogtepunt van de wandeling. Download deze wandeling hier.
De letterzetter / schorskever heeft ook hier genadeloos toegeslagen en veel bomen zijn aangetast. Voorzie goede wandelschoenen en zonnecrème in de zomermaanden.
Waar overnachten in het Teutoburger-Wald?
Maar waar kan je nu verblijven in het Teutobrugerwoud? De mogelijkheden zijn legio. Je kan kiezen voor luxueuze hotels in een van de steden als Bielefeld, Tecklenburg of Osnabrück of voor campings in de natuur. Of de compromis tussen beide: een vakantiehuis.
Onze favoriete verblijven in het Teutobrugerwoud
- Bielefeld: Het verzorgde Bielefelder Hof is gevestigd in een prachtig bouwwerk en biedt alle comfort die je nodig hebt. De ideale uitvalsbasis om het Teutoburger Woud te verkennen.
- Liever een hele woning voor jezelf? Dan is onze tip deze vakantiewoning in Teutoburger in Bielefeld.
- Horn-Bad Meinberg: Hier overnacht je in Waldhotel Bärenstein, dicht bij de Externsteine rotsformaties en het Silberbachtal.
- Tecklenburg: Liever in Tecklenburg? Dan raden we je het appartement Das Nachtwächterhäuschen aan. Veel pittoresker wordt het niet. Je verblijft in een gerenoveerde woning die verstopt ligt achter een van de mooiste gevels van het stadje.
- Osnabrück: In Osnabrück kan je overnachten in het Dom Hotel in het stadscentrum. 's Ochtends geniet je van een heerlijk ontbijtje.
- Bad Salzuflen: Hotel Rosengarten is een klassiek hotel met moderne kamers, een aangename rozentuin én een restaurant. Alle comfort die je zoekt dus en dat op een boogscheut van enkele fantastische wellness-centra.
Wil je graag kamperen in het Teutoburger Wald?
- In dat geval raden we de Camping Eurocamp aan in Lienen, niet ver van Osnabrück. Het is een comfortabele camping met ruime plekken waar ook jaarplaatsen verhuurd worden. Een rustige plek dus die toch comfortabel aanvoelt.
- Reis je met kinderen? Dan moet je vakantiepark Alfsee overwegen. Je kan hier zowel kamperen als in een hotel verblijven aan de oevers van het meer. Er zijn ook sauna’s en er worden activiteiten voor kinderen georganiseerd.
- Campotel Bad Rothenfelde is gelegen aan de rand van het historische stadje Bad Rothenfelde in Osnabrückerland.
Filmpje: Sfeerbeelden van het Teutoburger Wald
Ben je benieuwd naar je bezoek aan het Teutoburger Wald? In onderstaand filmpje kan je al een voorproefje bekijken. Als je zelf alles met geuren en kleuren wil ontdekken zal je natuurlijk moeten afreizen naar het Teutoburger Wald in het noordwesten van Duitsland.
Mis niets en download onze gratis reisgids Sprookjesroute Duitsland
Wil je niets missen tijdens je vakantie langs de Sprookjesroute Duitsland? Goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop onze reisgids Sprookjesroute Duitsland met meer dan 70 bezienswaardigheden + volledig uitgewerkte rondreis. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids Sprookjesroute Duitsland en ga op pad!