Wat te doen bij zonnebrand? 7 x tips bij zonnesteek of verbrande huid
Bij lange zonovergoten zomerdagen willen we allemaal zo veel mogelijk tijd buiten spenderen. Toch ren je beter niet meteen naar buiten wanneer de zon door de wolken komt piepen, je moet je eerst namelijk goed beschermen tegen zonnebrand. Het zou jammer zijn als je door je verbrande huid een paar dagen niet meer van de zon en de warmte zou kunnen genieten.
Verbranden is ook niet zonder risico’s. Het verhoogt je kans op huidkanker en je kan een zonnesteek krijgen. Lees in dit artikel alles over zonnebrand voorkomen ... en genezen.
Inhoud artikel
Wat is zonnebrand?
1.1. Hoe verbrand je?
Bij zonnebrand verbrandt je huid omdat je te lang blootgesteld was aan de zon. Zonnestralen stimuleren de pigmentcellen in je huid. Die cellen verkleuren waardoor je huid bruin kleurt en ook dikker wordt en zowel die bruine kleur als de dikkere huid zorgen voor bescherming tegen uv-stralen. Daardoor kan je na een tijdje langer blootgesteld worden aan de zon zonder dat je huid verbrandt. De huid kan zich wel slechts beperkt beschermen tegen de zon en de beschermende werking komt pas op gang na enkele dagen blootstelling. Je huid kleurt daardoor eerst rood en je verbrandt.
1.2. Risico's
Zonnebrand is een belangrijke factor die in verband gebracht wordt met huidkanker. Wanneer je meerdere keren na elkaar een ernstige zonnebrand oploopt, en zeker wanneer dat vlak na elkaar gebeurt, verhoogt je kans op huidkanker. Gelukkig wordt huidkanker meestal vroeg ontdekt en kan het ook snel behandeld worden. Huidkanker is daarnaast ook één van de meest vermijdbare kankers omdat je je blootstelling aan uv-stralen makkelijk kan verminderen.
Je huidtype bepaalt hoe snel je verbrandt
Hoe snel iemand zal verbranden, hangt af van het huidtype van die persoon. Er zijn in totaal zes verschillende huidtypes:
2.1. Huidtype 1
- Mensen met huidtype 1 hebben een zeer lichte huid en vaak ook sproetjes, rossig of lichtblond haar en lichtgekleurde ogen.
- Ze verbranden zeer snel en worden bij blootstelling aan de zon bijna altijd meteen rood.
- Het is voor hen moeilijk om een bruiner kleurtje te krijgen.
2.2. Huidtype 2
- Mensen met huidtype 2 hebben een lichte huid, lichtblond of goudblond haar en lichte ogen.
- Ook zij verbranden zeer snel en kleuren al rood bij de minste blootstelling aan de zon.
- In tegenstelling tot huidtype 1 is het voor mensen met dit huidtype wel mogelijk om licht bruin te kleuren.
2.3. Huidtype 3
- Mensen met huidtype 3 hebben van nature al een licht getinte huid.
- Ze hebben over het algemeen donkerblond of (licht) bruin haar en donkerdere ogen.
- Zij verbranden minder snel, maar hun huid kan wel rood kleuren wanneer ze blootgesteld worden aan een hoge dosis uv-stralen.
- Ze bruinen in tegenstelling tot mensen met huidtype 1 of 2 wel makkelijk in de zon.
2.4. Huidtype 4
- Huidtype 4 wordt gekenmerkt door een getinte huid, bruin tot donkerbruin haar en donkere ogen.
- Mensen met dit huidtype verbranden vrijwel nooit.
- Hun huid zal niet snel rood kleuren en ze bruinen ook snel.
2.5. Huidtype 5
- Mensen met huidtype 5 hebben een donkere huidskleur, donker of zwart haar en donkere ogen.
- Zij verbranden zelden, worden niet rood, en zullen goed bruinen.
2.6. Huidtype 6
- Huidtype 6 is het donkerste huidtype en wordt gekenmerkt door een zeer donkere huid, zwart haar en donkere ogen.
- Mensen met dit huidtype zullen ook niet verbranden of rood worden.
- Hun huid kan in de zon wel donkerder kleuren.
Factoren waar je rekening mee moet houden
3.1. Extra zorg voor kinderen
Er zijn enkele speciale aandachtspunten. De huid van kinderen is bijvoorbeeld extra gevoelig voor uv-straling en dient dus extra goed beschermd te worden.
3.2. Mensen die buiten werken
Ook mensen die vaak buiten zijn of buiten werken hebben door de langdurige blootstelling een verhoogde kans op zonnebrand en dus ook op huidkanker. Dat geldt ook bij huidtypes 4, 5 en 6, zonnecrème smeren is dus de boodschap!
3.2. UV-index
De intensiteit van de zon en de duur van de blootstelling zijn ook belangrijke factoren. Op het weerbericht wordt steeds de intensiteit van de zon meegedeeld. Wanneer de weerman of weervrouw een UV-index hoger dan 3 aangeeft, is het verstandig om de zonnecrème boven te halen. Bij een UV-index van 9 of 10 moet je de zon zo veel mogelijk vermijden.
Hoe herken je een zonnebrand?
- Zonnebrand herken je voornamelijk aan de roodgekleurde huid.
- Het stuk huid dat verbrand is, is ook vaak geïrriteerd of zelfs erg pijnlijk
- Als je stevig verbrand bent, kunnen er vochtblaasjes op de huid ontstaan of kan de huid gaan opzwellen.
Wat te doen bij zonnebrand?
- Zorg ervoor dat de verbrande huid bedekt wordt met een stuk lichte kleding of een dunne handdoek.
- Ga meteen uit de zon. Je kan de schaduw opzoeken, maar het is het verstandigst om binnen te gaan zitten.
- Koel je huid af door natte doeken op de verbrande plekken te leggen of neem een frisse douche.
- Dep de huid voorzichtig en zachtjes droog.
- Smeer je huid in met een hydraterende crème, aftersun met aloë vera of flamigel. Als je merkt dat je stevig verbrand bent, is het nodig om meerdere keren te smeren. Je vermijdt na zonnebrand beter vettige of olieachtige huidproducten. Bestel je aftersun online of bestel je flamigel online.
- Draag lichte en zachte kleding die niet schuurt of knelt.
- Blijf regelmatig kleine slokjes water drinken. Andere frisse drankjes (sportdrank of isotone dranken) helpen ook, maar water hydrateert het beste.
- Vermijd de zon voor enkele dagen.
- Als je veel last hebt van je verbrande huid kan je pijnstillers nemen.
- Doorprik blaren nooit!
Hoe herken je een zonnesteek?
- Als je heel ernstig verbrand bent, kan je een zonnesteek oplopen.
- Symptomen van een zonnesteek zijn een ziekerig gevoel, koude rillingen, koorts, misselijkheid, overgeven, vermoeidheid, sufheid, spierpijn en spierkrampen, hoofdpijn en hartkloppingen.
- Bij een zonnesteek is het warmtecentrum van de hersenen ontregeld.
- Het kan dan enkele dagen duren voor de huid zich herstelt.
Wat te doen bij een zonnesteek?
Wanneer je last van zonneslag lijkt te hebben, moet je meteen ingrijpen. Roep bij ernstige symptomen of twijfel steeds medische hulp in.
- Zorg ervoor dat je uit de zon gaat en op een koele plek gaat zitten.
- Ga rusten in een zittende houding.
- Blijf regelmatig je temperatuur controleren.
- Maak knellende kleding los.
- Bedek de blote huid, en zeker het voorhoofd en de liesstreek, met natte koele doeken en maak die doeken om de vijf minuten opnieuw nat.
- Drink regelmatig kleine slokjes water. Voeg er eventueel een klein koffielepeltje zout per liter water aan toe om het zoutgehalte van het lichaam op peil te houden.
- Neem bij een zonnesteek nooit koortsremmers.
- Zorg ervoor dat je geen inspanningen moet leveren.
- Blijf enkele dagen uit de zon.
Wanneer ga je naar een dokter?
8.1. Bij ernstige zonnebrand
Bij ernstige gevallen van zonnebrand is het beter om medische hulp te raadplegen. Het gaat dan om situaties waarbij het slachtoffer zich onwel voelt, bij zeer uitgebreide zonnebrand of bij grote blaarvorming.
8.2. Bij een zonnesteek
Wanneer de persoon symptomen heeft van een zonnesteek, contacteer je ook het beste een dokter. Zolang de persoon met een zonnesteek bij bewustzijn blijft, voldoende zweet en de lichaamstemperatuur onder de 39°C blijft, kan je de persoon zelf blijven verzorgen. Haal er altijd een dokter bij wanneer de symptomen verergeren of wanneer ze na 24 uur nog niet verdwenen zijn.
8.3. Bij een hitteslag
Een zonnesteek die niet zo snel verholpen wordt, kan een hitteslag worden. Je krijgt dan last van een versnelde hartslag, moeite met ademhalen, verwarringen, hallucinaties en zelfs stuiptrekkingen of bewusteloosheid, wat levensbedreigend kan zijn.
Wanneer je denkt dat de persoon last heeft van een hitteslag of wanneer je twijfelt over de situatie moet je altijd een dokter bellen.
8.4. Bij kinderen
Neem ook zeker contact op met de dokter wanneer een baby, peuter of een klein kind zonnebrand heeft. Wanneer de huid na één week nog niet hersteld is van de zonnebrand dien je ook altijd contact op te nemen met een huisarts.
Hoe vermijd je zonnebrand?
Zonnebrand is gelukkig uitstekend te vermijden. Let op de volgende zaken:
- Stel je lichaam geleidelijk bloot aan de zon en ga niet meteen de hele dag in de zon zitten.
- Vermijd te fel zonlicht. De zon schijnt tussen 11:00 en 15:00 het sterkt. Tijdens de middaguren vermijd je de zon daarom het beste.
- Bekijk op het weerbericht de UV-index om te zien hoe sterk de straling van de zon is.
- Let extra op wanneer je je bij het water, op het strand of in de sneeuw begeeft. Die oppervlaktes weerkaatsen de stralen waardoor je huid extra snel zal verbranden.
- Draag losse kledij en een hoofddeksel zoals een pet of een hoed. Enkel zonnecrème gebruiken is geen garantie tegen zonnebrand.
- Smeer je huid goed in met een kwalitatieve zonnecrème voor je de zon in gaat.
- Gebruik bij voorkeur een zonnecrème van minstens factor 30.
- Ga voor een zonnecrème die niet alleen tegen uv-a stralen maar ook tegen uv-b stralen beschermt.
- Let erop dat je de zonnecrème minstens 30 minuten voor je in de zon gaat al aanbrengt. Gebruik ook voldoende crème om je in te smeren en let er ook op dat de huid aan de rand van je kledij, zoals bij de hals en de bovenarmen, goed ingesmeerd is.
- Smeer je elke 2 tot 3 uur opnieuw in met zonnecrème. Als je lang op een handdoek op het strand ligt, moet je nog vaker smeren. De zonnecrème komt dan namelijk snel van je lichaam af. Op zoek naar een goede zonnecrème? Lees hier wat de beste zonnecrèmes zijn.
- Breng wanneer je uit het water komt steeds opnieuw waterbestendige zonnecrème aan.
- Gebruik voor je neus, oren en lippen een speciale sunblock-stick.
- Wanneer je een nieuwe zonnebril koopt, moet je erop letten dat de uv-werende glazen van je zonnebril goedgekeurd zijn met een EU-kenmerk. Je bril heeft bij voorkeur ook grote glazen.
- Ga je met een baby, peuter of een jong kind naar buiten? Probeer dan zo veel mogelijk in de schaduw te zitten. Smeer het kind in met een zonnecrème met een hoge factor en zorg ervoor dat het kind altijd een petje draagt.
- Ook wanneer je met een oudere op pad gaat, moet je erop letten dat deze persoon voldoende beschermd blijft.
- Vermijd het gebruik van de zonnebank. Je hebt dan een verhoogde kans op verbranden omdat de straling zo dicht op je huid zit en daardoor ook een verhoogde kans op huidkanker.
- Blijf wanneer je je in de zon begeeft altijd genoeg water drinken om zo dehydratatie te voorkomen.
- Vermijd alcohol, koffie en thee. Deze dranken zorgen voor extra vochtverlies.
Wat je ook nog moet weten
- Ook wanneer je huid al gebruind is, ben je niet beschermd tegen zonnebrand. Je zal de huid dus moeten blijven beschermen.
- Ook wanneer een wolkendek de hemel grijs kleurt, moet je je insmeren. De uv-stralen zullen wel minder sterk zijn dan bij een heldere hemel, maar het betekent niet dat de huid niet meer blootgesteld wordt aan schadelijke stralingen.
- Producten en pillen die het bruinproces versnellen bieden geen bescherming tegen de uv-stralingen.
- De UV-index kan je steeds nagaan bij weerbericht van het KMI (BE) of KNMI (NL).
Welke zonnecrèmes of aftersun kan je best kopen?
Met zoveel verschillende zonnecrèmes is het soms lastig kiezen welke te kopen. Daarom hebben wij een lijstje met enkele zonnecrèmes samengesteld om je een handje te helpen.
- Avène Very High Protection Cream SPF50+: Je kan deze zonnecrème hier kopen.
- Nivea Sun Protect & Refresh SPF30 of meer: Je kan deze zonnecrème hier kopen.
- Lancaster Invisible Mist Wet Skin Application SPF50: Je kan deze zonnecrème hier kopen.
- Eucerin Sun Allergy Protection Creme-Gel SPF50: De crème beschermt niet alleen je huid, maar werkt ook verkoelend om zo extra irritatie te voorkomen (bekijk details).
- Garnier Ambre Solaire Dry Mist Sun Cream Spray SPF50+: Je kan deze zonnecrème hier kopen.
Gratis ebook met een handige inpaklijst en reisapotheek
Met bovenstaande info zou je prima voorbereid moeten zijn om op vakantie te vertrekken. Speel sowieso altijd op safe, dan geniet je het meeste van je vakantie!
Vertrek je op reis, vergeet dan zeker niet onze gratis ebooks te downloaden
Download ons gratis ebook met een handige inpaklijst en reisapotheek of een van de 150 gratis reisgidsen.
Inspiratie nodig voor je volgende vakantie? Download alvast een van onze uitgewerkte route voor je rondreis, zo vertrek je zorgeloos en relax op reis.