Welke whisky stokerij bezoeken in Schotland? Info, tips & foto's
Praktische info voor je bezoek aan een whisky stokerij in Schotland + tips
Schotland is een prachtig land met schitterende hooglanden, uitgestrekte laaglanden, charmante steden en vele bijzondere kastelen in Schotland. Daarnaast is Schotland natuurlijk ook 1 van de belangrijkste whisky landen. Zo zijn er maar liefst ruim 130 distilleerderijen in Schotland te vinden, dus na een dag wandelen door de mooie natuur kan je vervolgens een dram van de lokale whisky’s uitproberen.
We zetten de verschillende whiskyregio's en onze favoriete whiskystokerijen op een rijtje!
Inhoud artikel
Welke soorten Schotse whisky zijn er?
Schotse whisky, geschreven zonder een "e", of simpelweg Scotch, moet volgens een bepaalde manier geproduceerd worden om ook daadwerkelijk als een Scotch whisky verkocht te kunnen worden. Hierdoor is een echte Scotch altijd minstens 3 jaar in eikenhouten tonnen gerijpt en is het alcoholpercentage minstens 40%. Natuurlijk hoort de whisky daarnaast ook echt in 1 van de Schotse distilleerderijen geproduceerd te zijn. De meeste Schotse whisky’s worden daarnaast 2 keer gedistilleerd, al worden enkele whisky’s ook nog een derde keer gedistilleerd.
Er worden verschillende soorten whisky’s geproduceerd in Schotland, die onder te verdelen zijn in 5 types. De 2 basiscategorieën zijn de single malt Scotch en de single grain Scotch. Hieronder vind je alvast de vijf types whisky.
- De eerste categorie zijn de single malt whisky’s die uitsluitend gestookt zijn uit gemoute gerst, gedistilleerd worden in koperen potketels en afkomstig zijn van 1 distilleerderij.
- De single grain Scotch zijn whisky’s die niet alleen gestookt worden met water en gemoute gerst maar ook met graan. Er kan hierbij een combinatie van graansoorten gebruikt worden. Wel moet de whisky ook hierbij afkomstig zijn van maar 1 distilleerderij.
- Naast de single malt en single grain whisky’s worden er ook nog 3 verschillende soorten blends geproduceerd. Deze beslaan zo’n 90 procent van alle Scotch die per jaar verkocht worden.
- Een blended malt whisky bestaat uit een combinatie van 2 of meer single malt whisky’s van verschillende distilleerderijen.
- Een blended grain whisky is vervolgens een whisky gemaakt van een combinatie van 2 of meer single grain whisky’s van verschillende distilleerderijen.
- De derde blend die geproduceerd wordt is de blended Scotch, waarbij 1 of meerdere single malt whisky’s gecombineerd zijn met 1 of meerdere single grain whisky’s.
De productie van whisky is 1 van de belangrijkste onderdelen van de Schotse economie, waarnaast ook het toerisme rondom whisky ook van groot belang is. Distilleerderijen zijn de op twee na meest bezochte attracties van heel Schotland. Van alle distilleerderijen hebben een kleine 70 ook een bezoekerscentrum waarnaast er nog een aantal bezoeken op reservering hanteren.
Een bezoek aan een distilleerderij bestaat meestal uit een rondleiding door het pand met uitleg over het productieproces en wordt afgesloten met een kleine proeverij, maar het is in veel gevallen ook mogelijk om een uitgebreide proeverij ter plaatse te boeken. Bekijk hier alvast het volledige aanbod whisky proeverijen in Schotland.
De verschillende whiskyregio's in Schotland
Er zijn zo’n 133 distilleerderijen in Schotland te vinden. Deze liggen verdeeld over 5 whisky regio’s die elk bepaalde kenmerken hebben qua productiemethodes en smaken.
Deze 5 regio’s zijn de Highlands, de Lowlands, Speyside, Campbeltown en Islay. Daarnaast wordt er vaak nog een 6de regio gezien die alle eilanden op Islay na omvat, maar volgens de Scotch Whisky Association behoort dit gebied tot de Highlands.
The Lowlands
De Lowlands van Schotland zijn gelegen in het zuiden van het land en beslaan onder andere de 2 bekendste steden Edinburgh en Glasgow. Deze regio is daardoor ook het meest eenvoudig te bereiken: wanneer je met de auto vanuit Engeland naar Schotland rijdt is dit de eerste regio die je tegenkomt, en wanneer je met het vliegtuig naar Schotland gaat zal je in de meeste gevallen aankomen in Edinburgh.
De whisky's uit de Lowlands
- De Lowlands bestaan uit een vlak landschap vol uitgestrekte velden. Hierdoor is dit deel van het land uitstekend te gebruiken voor de landbouw, en er wordt dan ook veel gerst verbouwd. De laaglanden van Schotland worden ook regelmatig de ‘gerstschuur van Schotland’ genoemd.
- Daar staat wel tegenover dat er bijna geen turf te vinden is in de Lowlands, en waar deze smaak in de meeste andere Schotse whisky’s terug te vinden is ontbreekt dit in de Lowland whisky’s.
- Deze whisky’s zijn juist overwegend licht, zacht, en fruitig met een citrus-karakter, al komen smaken van toffee en kaneel ook naar voren.
- Door de typische zachte smaak worden de whisky’s uit de laaglanden ook wel de Lowland Ladies genoemd.
Een beetje geschiedenis
- In de jaren 1980 en 1990 moesten veel distilleerderijen in de Lowlands hun deuren sluiten door de recessie, waardoor er voor lange tijd maar enkele distilleerderijen operationeel waren. Ondertussen zijn er weer een aantal bijgekomen, waardoor het aantal distilleerderijen in de Lowlands nu op 18 ligt.
- De meeste whisky’s die er nu geproduceerd worden zijn blends, waarnaast veel whiskystokerijen in de regio hun whisky’s 3 maal distilleren in plaats van 2 maal.
- Naast de whisky’s die nog in productie zijn komen er ook verschillende whisky’s uit de Lowlands die van gesloten distilleerderijen afkomstig zijn, zoals Littlemill whisky’s. Deze whisky’s worden via onafhankelijke bottelaars verkocht en zijn erg begeerd, waardoor de prijzen voor deze whisky’s erg hoog liggen.
Auchentoshan, Clydebank
Auchentoshan is 1 van de bekendere distilleerderijen in de Lowlands. Dit bedrijf, dat al in 1823 werd opgericht, wordt ook wel Glasgow’s Malt Whisky genoemd, doordat het dichtbij Glasgow ligt.
- De whisky’s die er geproduceerd worden staan bekend onder de bijnaam ‘the breakfast whisky’ door de zoete en zachte natuur van de drank.
- Auchentoshan distilleert de whisky’s 3 keer, wat bijdraagt aan de soepelheid van de dronk.
- De distilleerderij heeft een bezoekerscentrum en biedt dagelijks tours door het gebouw aan, evenals proeverijen van de single malt whisky’s die er geproduceerd worden.
- Meer info op de website
Glenkichie, Tranent
Een andere bekende distilleerderij in de Lowlands is Glenkichie, gelegen ten zuidoosten van Edinburgh. Het bedrijf stamt al uit 1837, maar werd aan het eind van de 19de-eeuw herbouwd volgens het model van een Victoriaans distilleerderijdorp, waarbij de gebouwen uit rode baksteen werden opgetrokken en er losse huisjes voor de arbeiders geplaatst werden. In 1969 werd vervolgens gestopt met het zelf mouten van graan en werd dit deel van de distilleerderij omgezet tot een museum.
Glenkichie is gespecialiseerd in lichte, zoete malt whisky’s, met vleugjes van limoen en verse grassen. Een bezoek aan deze distilleerderij is op het moment echter niet mogelijk door vernieuwingen.
The Highlands
De Highlands omvatten het hele centrale – en noordelijke gebied van Schotland. Een groot aantal van de natuurlijke bezienswaardigheden van Schotland, zoals de Cairngroms, Glen Coe en Loch Ness, zijn in deze regio te vinden.
Door het grote oppervlak van het gebied zijn de Hooglanden dan ook het grootste whiskygebied van Schotland, maar deze titel krijgt het ook voor de grote productie van whisky die in het gebied plaatsvindt. De Hooglanden kennen zo’n 30 distilleerderijen op het vaste land, die samen voor zo’n kwart van de totale Schotse whisky productie zorgen.
- Door de grootte van het gebied zijn de whisky’s die hier geproduceerd worden ook zeer divers.
- De malts van de centrale Hooglanden lijken bijvoorbeeld enigszins op de whisky’s van de Lowlands door de lagere ligging, terwijl de whisky’s uit de noordelijke en westelijke Hooglanden een ziltige smaak hebben door de invloed van de zee. Daardoor is er niet echt 1 smaakpatroon te vinden voor de hele Hooglanden.
- Wel zijn de whisky’s uit dit gebied over het algemener voller en zoeter van smaak dan de whisky’s uit andere regio’s in Schotland. Daarbij zijn ze dikwijls rokerig en turfrijk, en daardoor krachtig, van smaak.
Glenmorangie, Tain
- Glenmorangie is 1 van de bekendste en meest bezochte distilleerderijen van de Highlands. De distilleerderij is gelegen aan de kust van Dornoch Firth in Noord-Schotland, boven de stad Inverness.
- Glenmorangie bestaat al sinds 1843 maar staat vooral bekend om de hoogste stookketels van heel Schotland, die wel 8 m hoog zijn. Deze zouden meehelpen om een zeer lichte smaak te produceren in de whisky’s.
- Het belangrijkste product van Glenmorangie is de Glenmorangie single malt whisky die wereldwijd verkocht wordt.
- Bij Glenmorangie zijn dagelijks verschillende tours te doen, waarnaast je ook een masterclass whisky proeven kan volgen. Meer info hierover vind je op de website
Famous Grouse Experience, Glenturret, Crieff
- De Glenturret Distillery is 1 van de oudste en bekendste distilleerderijen van Schotland. De distilleerderij werd al in 1775 opgericht. Het bedrijf is nog te vinden in oude gebouwen en biedt een authentieke ervaring.
- De single malt die hier wordt geproduceerd wordt los verkocht, maar wordt ook verwerkt met andere granen en malt whisky’s voor de The Famous Grouse whisky’s.
- Daarnaast vind je ook de Famous Grouse Experience, een speciaal gebouw gericht op dit merk whisky.
- Hier kan je onder andere op de foto met de grootste whiskyfles ter wereld, een fles Famous Grouse van maar liefst 228 l. Daarnaast kan je er ook terecht voor tours en proeverijen.
- Meer info op de website
The Islands
De eilanden van Schotland, minus het eiland Islay, vormen een onofficiële whisky regio, die meestal bij de Highlands getrokken wordt. Schotland heeft meer dan 790 eilanden, waaronder Orkney, Mull en Skye, waar zo’n 17 distilleerderijen gelegen zijn. De meeste whisky’s van deze bedrijven hebben een licht rokerig karakter, maar het belangrijkste kenmerk is de rol die de zee speelt in de smaakbeleving: ze hebben vrijwel allemaal een ziltige smaak.
De meeste eilanden zijn wat lastig te bereiken vanaf het vaste land en zijn alleen te bezoeken met de boot. Skye is daarentegen wel goed te bereiken door middel van de brug die het eiland met het vaste land verbindt.
Highland Park, Orkney
De Highland Park Distillery is om meerdere redenen een bijzondere distilleerderij. Zo is het door de ligging op de Orkney eilanden de meest noordelijk gelegen Scotch distilleerderij ter wereld.
- De whisky die er geproduceerd wordt, Highland Park, wordt door veel whisky liefhebbers gezien als 1 van de beste single malt whisky’s ter wereld.
- De distilleerderij bestaat tenminste al sinds 1798, toen de beroemde smokkelaar Magnus Eunson gepakt werd omdat hij illegaal whisky aan het distilleren was.
- Pas zo’n 30 jaar later, in 1826, ontving hij een officiële licentie die zijn eerdere illegale praktijken omzette tot een legitieme onderneming.
- Het is mogelijk om een tour te nemen waarbij je veel leert over het distilleerproces, maar natuurlijk kan je er ook de veelgeprezen whisky’s proeven. Meer info op hun website
Talisker, Skye
De Talisker Distillery is 1 van maar 2 distilleerderijen op het eiland Skye, ten westen van het vasteland van Schotland. Het bedrijf bestaat sinds 1830 en produceert een single malt Scotch. Verschillende whisky’s die door Talisker geproduceerd worden hebben grote prijzen gewonnen binnen de whiskywereld en zijn dan ook zeer geliefd.
Het bedrijf is gelegen aan zee en werkt daardoor met de slogan ‘Made by the sea’. De ziltige luchten die rondom de distilleerderij te vinden zijn kan je daardoor ook zeker terugvinden in de smaak van de whisky. Een bezoek aan het eiland Skye gaat zeer goed samen met een tour en proeverij bij Talisker. Meer info op hun website
Speyside
Speyside is een kleine regio aan de centrale Hooglanden, ten noorden van de Cairngorms, genoemd naar de rivier Spey die door het gebied heen stroomt. Deze regio wordt ook wel het kloppend hart van de whisky genoemd, want er zijn maar liefst 50 distilleerderijen in de streek te vinden. Hiermee heeft het de grootste concentratie van distilleerderijen op een relatief klein oppervlak. Aan het einde van de 19de-eeuw begon dit gebied zich te ontwikkelen als de ideale productieplek, en in 2014 werd het officieel als een aparte whisky regio gezien.
- Speyside is de perfecte plek voor het produceren van whisky door de ideale omstandigheden voor een perfecte rijping van de drank omwille van het het klimaat, de kwaliteit van het water en de nabijheid van zowel gerst- als turfgronden.
- De smaak van de whisky’s ligt tussen de lichte Lowland whisky’s en de volle Highland whisky’s, en is vrij zoet met duidelijk herkenbare moutsmaak.
- In Speyside is het ook mogelijk om de Malt Whisky Trail te volgen, een tour van 3 dagen die je langs 8 verschillende stokerijen brengt.
Macallan Distillery, Aberlour
The Macallan is 1 van de echt grote whiskymerken van Schotland. Het merk bestaat al sinds 1824 maar wordt tegenwoordig geproduceerd in een moderne distilleerderij. Hier vind je ook een groot archief vol vintage whisky’s. Ook wordt er binnen de faciliteiten duidelijk aangegeven hoe het proces verloopt, waardoor tours hier zeer duidelijk en informatief zijn. Natuurlijk eindigen de tours met een proeverij. Bekijk hier de website
Glenfiddich, Dufftown
Een andere wereldberoemde distilleerderij in Speyside is Glenfiddich. De whisky die hier geproduceerd wordt is de bestverkopende single-malt whisky ter wereld en heeft vele prijzen gewonnen. Bij een tour door het bedrijf word je meegenomen door Warehouse 1, waar de beste whisky’s bewaard worden, en wordt er alles verteld over deze geroemde whisky’s.
Campbeltown
Op het kleine schiereiland Kintyre in het westen van Schotland ligt het stadje Campbeltown. Hier stonden ooit ruim 30 distilleerderijen, waardoor het de whisky hoofdstad van de wereld werd genoemd, maar tegenwoordig zijn er nog maar 3 overgebleven: Glen Scoatie, Glengyle en Springbank. Door de afgelegen locatie zijn grondstoffen moeilijk aan te leveren waardoor er nog maar zo weinig distilleerderijen zijn blijven bestaan. De whisky’s die hier geproduceerd worden zijn te herkennen aan de zoete tonen, evenals de rokerige smaak die de whisky’s hebben.
Springbank Distillery, Campbeltown
- Als je een bezoek brengt aan Campbeltown zou je eigenlijk alle 3 de distilleerderijen willen bezoeken, maar als je het op 1 bezoek houdt is de Springbank zeker een aanrader.
- Dit is de bekendste stoker van de stad, waar 3 whisky’s geproduceerd worden.
- Het bedrijf bestaat sinds 1828 en is de oudste onafhankelijke familie-distilleerderij van Schotland.
- Er worden maar liefst 7 verschillende tours gehouden die je dieper uitleg geven over de geschiedenis, de regio en de productie van de whisky’s.
- Meer info op de website
Islay
De laatste regio is het eilandje Islay, gelegen voor de westkust van Schotland tegenover het Kintyre schiereiland. Er zijn hier maar liefst 11 distilleerderijen te vinden die bekend staan om de turf whisky’s die er geproduceerd worden. De vraag hiernaar is zo groot dat de verschillende bedrijven het amper aan kunnen. De bewoners van het eiland houden zich al jaren voornamelijk bezig met het produceren van de whisky’s.
Turf was voor eeuwen de enige brandstof op het eiland, waardoor deze smaak ook overheerst in de whisky’s die er geproduceerd worden. Toch is het niet dezelfde turfsmaak die whisky’s uit andere gebieden hebben, maar wordt vaak als een enigszins medicinale smaak benoemd. Dit komt door de invloeden van de zee die jodium, zeewier en zout met zich meebrengen in de smaak van de whisky’s.
Bruichladdich Distillery, Islay
Een van de bekendste distilleerderijen van Islay is Bruichladdich. Deze distilleerderij bestaat al sinds 1881 en produceert vooral single malt Scotch. De gelijknamige whisky heeft geen turfsmaak, terwijl de andere 2 whisky’s die door het bedrijf geproduceerd worden juist een hevige turfsmaak hebben, waarvan de Octomore zelfs gezien wordt als de meest extreem geturfde single malt whisky ter wereld. Uiteraard gaat een tour bij dit bedrijf ook samen met een proeverij en kan je deze bijzondere whisky’s zelf proeven.
Waar overnachten in Schotland?
Ben je nog op zoek naar een aangename slaapplaats tijdens jouw vakantie in Schotland? Dan raden wij je aan om vooral te zoeken in de buurt van Edinburgh, Glasgow en Aberdeen. In deze steden is het aanbod het grootst. Wij hebben alvast onze selectie favoriete verblijven voor je opgelijst of bekijk meteen het volledige aanbod hotels en B&B's in Schotland.
- Edinburgh: Opzoek naar een chic maar een betaalbaar hotel? Dan raden wij je Tigerlily aan. Dit boetiekhotel biedt fraaie kamers voorzien van alle luxe en comfort. Geniet van een heerlijke high tea en de gratis toegang tot de nachtclub ‘Lulu’ en de sfeervolle bar. Meer info en boeken.
- Glasgow: Aparthotel Native Glasgow is gevestigd in een Edwardiaans gebouw in het centrum, gebaseerd op een oceaanstomer uit 1920. In de appartementen zie je dan ook intact gehouden met terrazzovloeren, houten lambrisering, prachtige open haarden en de originele kluizen. Meer info en boeken.
- In het hart van St. Andrews, ligt het boetiekhotel Kinnettles dat alle wensen waarmaakt. Meer info en boeken.
- Loch Ness nabij Inverness: Verblijf in B&B Loch Ness Lodge, een elegant en intiem toevluchtsoord met uitzicht op het mysterieuze en mooie Loch Ness. Loch Ness Lodge is een luxe boetiek-bed & breakfast in een inspirerende omgeving en brengt het beste van traditionele Schotse architectuur en meer eigentijds design samen. Meer info en boeken.
- Fort William: Wil je graag eens een nachtje in de cel doorbrengen? Bij Garrison Cells kan je overnachten in een voormalige gevangenis.
- Isle of Skye: Hou je van kamperen, maar wil je lieven geen tent opzetten? Skeabost View Pods is een familiebedrijf op het het platteland van Peiness. Prachtige en unieke pods die ideaal zijn voor glamping. Geniet van de prachtige omgeving en de natuur. Meer info en boeken.
Extra: Download onze reisgids Schotland, zo mis je niets
Herkenbaar: Je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je vakantie in Schotland? Dan is er goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop onze reisgids Schotland met 157 bezienswaardigheden (+ GPS coördinaten) en een uitgestippelde rondreis. Eerst uitproberen? Download alvast je gratis preview reisgids Schotland.