Tips voor een weekendje weg in de Westhoek in teken van WO I: wat zien & doen? + verblijftips
Weekendje weg naar de Westhoek in teken van WO I? Wat te zien en doen + verblijftips
Hoewel de Eerste Wereldoorlog meer dan 100 jaar geleden eindigde, zijn de sporen van het bloederige (en eigenlijk ook nodeloze) conflict nog steeds zeer sterk aanwezig in het collectieve geheugen van de Westhoek. Welke bijzondere plekken en bezienswaardigheden, gelinkt aan Wereldoorlog 1, mag je zeker niet missen bij je bezoek aan deze geschiedkundig zo belangrijke regio? We zetten onze aanraders op een rijtje.
Inhoud artikel
Kaart: weekendje weg in de Westhoek in teken van WO I
Het In Flanders Fields Museum
Het In Flanders Fields Museum is zonder twijfel het bekendste Wereldoorlog I-museum in België. Niet geheel toevallig ligt het in Ieper, een stad die tijdens de Eerste Wereldoorlog zeer zwaar geleden heeft onder de gevechten tussen geallieerde en Duitse troepen, omdat ze pal op de frontlinie lag.
Heropbouw van Ieper
Op het einde van de oorlog was de stad dan ook zo goed als volledig verwoest, en moest ze bijna ‘van scratch’ heropgebouwd worden. Zo ook de middeleeuwse Lakenhallen, waar je nu het In Flanders Fields-Museum vindt. Dit indrukwekkende museum neemt je mee op een meeslepende reis door de gebeurtenissen van de oorlog, met een focus op de frontlinie in de Westhoek.
Multimedia tentoonstelling met oproep toe vrede
- Dankzij interactieve displays, multimedia-installaties en tal van objecten, geeft het een diepgaand inzicht in het leven van soldaten en burgers tijdens de (loopgraven)oorlog en de blijvende impact op de samenleving, onder meer door de vele technologische ontwikkelingen.
- Persoonlijke verhalen en getuigenissen brengen ook de menselijke kant naar voren en nodigen uit tot reflectie. Niet alleen als eerbetoon aan de talloze slachtoffers, maar vooral als oproep tot vrede.
Het In Flanders Fields Museum is een essentiële must-see voor iedereen die geïnteresseerd is in de Eerste Wereldoorlog. Het biedt je een unieke gelegenheid om het verleden te begrijpen en er uit te leren. Al heeft geschiedenis helaas maar al te vaak de neiging om zichzelf te herhalen. Meer info en openingsuren.
Laat het lugubere verleden van Ieper je zeker niet weerhouden om de stad te bezoeken. We raden je aan om minstens een dag of twee in Ieper te verblijven. Ontdek zoveel mogelijk tijdens onze stadswandeling door Ieper.
The Last Post bij de Menenpoort
Nog in Ieper vind je de Menenpoort, een imposant monument ter nagedachtenis aan de bijna 55 000 (!) gesneuvelde soldaten van het Britse Gemenebest die geen bekend graf hebben. Het is een van de meest iconische herdenkingsplaatsen van Europa of misschien zelfs ter wereld. Het monument werd ontworpen door de Britse architect Sir Reginald Blomfield en werd ingehuldigd in 1927.
Elke avond The Last Post
Een van de meest indrukwekkende en bijzondere tradities die plaatsvindt bij de Menenpoort is The Last Post. Sinds 1928 (uitgezonderd tussen 1940 en 1944 om welbekende redenen) blazen 3 klaroenblazers van de lokale brandweer elke avond onder de Menenpoort de Last Post, als eerbetoon aan de slachtoffers van de Wereldoorloog.
Het is een ontroerende en zelfs beklijvende ervaring die telkens opnieuw kippenvel geeft. De respectvolle stilte van de aanwezigen, enkel doorbroken door de eenzame klank van de klaroenen.. het gaat door merg en been. En vooral, het herinnert je eraan dat gesneuvelde soldaten geen statistieken zijn, maar echo’s van verwoeste levens, vol dromen en hoop.
Bekijk hieronder een filmpje van de Last Post aan de Menenpoort
Bezoek het Hooge Crater Museum
Ook het Hooge Crater Museum ligt in Ieper. Het museum bevindt zich op een historische locatie waar tijdens de oorlog gruwelijke gevechten plaatsvonden, en waar door een zware Britse mijnexeplosie van Duitse stellingen een grote krater is ontstaan. Het museum biedt je via levensgrote reconstructies, een grote collectie wapens, foto’s en uitrustingen een boeiende inkijk in het leven aan het front en de gevechten die plaatsvonden in en rond Hooge. Meer info op de website
Hill 60
Hill 60, gelegen in de buurt van Zillebeke bij Ieper, is een unieke getuige van de ondergrondse oorlogsvoering die tijdens Wereldoorlog 1 een hoogtepunt kende. De heuvel, zo genoemd omdat hij oorspronkelijk zo’n 60 meter boven de zeespiegel lag, speelde tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke rol in de gevechten tussen de geallieerde en Duitse troepen.
Beide linies groeven vanaf 1915 herhaaldelijk tunnels onder de heuvel die ze vervolgens met dieptemijnen tot ontploffing brachten. Het zijn die ontploffingen, en dan vooral die van 7 juni 1917, die het landschap zijn huidige uitzicht geven. De ontploffingen maakten ook heel wat slachtoffers. En er liggen nog steeds heel wat soldaten naamloos en zonder gaf onder de heuvel bedolven. De site is dagelijks vrij te bezoeken.
TIP: Nog meer inspiratie opdoen? Download dan zeker onze autoroute door de Westhoek.
Memorial Museum Passchendaele 1917
Het Passchendaele Museum wordt soms gezien als het kleinere broertje van het In Flanders Fields Museum. En dat is jammer, want daardoor wordt het vaak overgeslagen. De twee musea kunnen echter perfect allebei bezocht worden, zonder gevoel van overlap.
Het Passchendaele Museum richt zich vooral op de Slag om Passendale, een van de meest beruchte en bloedige veldslagen van de Eerste Wereldoorlog. Het museum is gelegen in het kasteel van Zonnebeke (bij Passendaele) bij de historische slagvelden waar de gevechten plaatsvonden.
Wat mag je verwachten van je bezoek aan het Passchendaele Museum?
Een interessante audiogids begeleidt je aan de hand van persoonlijke verhalen en historische objecten doorheen het verhaal, de verschrikkingen van de oorlog, de wapens en technologieën die werden gebruikt, en de vele, vele menselijke offers.
Vooral bijzonder zijn de erg realistische (en grote!) reconstructies van een ‘dugout’ (schuilkelder) en loopgraven. Zo geeft het museum een tastbaar beeld van het leven aan het front en de moeilijke omstandigheden waarin de soldaten leefden. Meer info op de website.
Tyne Cot Cemetery
Ongeveer 2 kilometer van het Passchendaele Museum ligt Tyne Cot Cemetery, de grootste begraafplaats van het Britse Gemenebest op het Europese vasteland, en een indrukwekkende plek van eerbetoon en herinnering. De naam ‘Tyne Cot’ verwijst naar het kleine schuurtje dat midden tussen Duitse bunkers stond en Britse soldaten deed denken aan de huisjes (cottages) die je langs de rivier de Tyne in Northumberland vindt.
Tyne Cot Cemetery telt ruim 11 900 graven, waarvan meer dan 8300 van ongeïdentificeerde soldaten. De halfcirkelvormige herdenkingsmuur bevat nog eens meer dan 35 000 namen van gesneuvelden van wie het lichaam nooit teruggevonden werd. Een bezoek aan het Tyne Cot Cemetery maakt je dan ook erg stil. De serene sfeer, de eindeloze rijen witte grafstenen als herinnering aan zoveel jonge manen die het ultieme offer hebben gebracht.
Het kerkhof heeft ook een klein bezoekerscentrum met meer info over de geschiedenis van de plek. Een vrouwenstem leest er onafgebroken de namen (en veel te jonge) leeftijd van de vele slachtoffers voor. Beklijvend.
De Dodengang
De Dodengang in Diksmuide is het laatst bewaarde Belgische loopgravencomplex en biedt je een glimp van de extreme omstandigheden waarin de soldaten moesten leven, en vooral zien te overleven. Het complex staat op de historische plek waar Belgische en Duitse soldaten vanaf oktober 1914 vochten om de controle van dit deel langs de IJzerdijk. Beide linies kwamen hier erg dicht bij elkaar en stonden vaak oog in oog. Vandaar de onheilspellende bijnaam ‘Dodengang’...
Terwijl je door de smalle, kronkelende loopgraven loopt (toegegeven, extra sfeervol als het regent - elk nadeel heeft zijn voordeel), kun je je voorstellen hoe het moet geweest zijn om hier te vechten en te overleven. In het bijgelegen bezoekerscentrum vind je tentoonstellingen en artefacten, gelinkt aan deze huiveringwekkende plek. Meer info op de website
De IJzertoren en het Museum aan de IJzer
Diksmuide is vooral bekend om de IJzertoren, die als een baken over het platte West-Vlaamse landschap uittorent en van kilometers ver te zien is. De toren maakt deel uit van de Europese vredessite ‘Aan de IJzer’, samen met de Paxpoort en de IJzercrypte.
In de IJzertoren, verspreidt over 22 (!) verdiepingen, vind je een vredesmuseum, waar zowel permanente als tijdelijke tentoonstellingen het verhaal brengen van de Belgische en Duitse confrontaties tijdens de Eerste Wereldoorlog, de Vlaamse ontvoogding, en de turbulente geschiedenis van de site. Authentieke voorwerpen, documenten en foto's illustreren de grimmige realiteit van de oorlog. Vanop het dakterras en de panoramazaal heb je bovendien een prachtig vergezicht over de volledige frontstreek.
Het Museum aan de IJzer en de IJzertoren spelen een belangrijke rol in het bewaren van de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog. Toegegeven, de plek is gecontesteerd en kent een woelige geschiedenis door haar nauwe banden met de Vlaamse beweging. Maar geschiedenis heeft meerdere kanten. En die mogen - voorlopig althans nog - allemaal gehoord worden. Aan jou om je eigen mening in het verhaal te vormen. Meer info op de website
Wandelen en fietsen in en rond Diksmuide
Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo
Op het Deutscher Soldatenfriedhof in Vladslo bij Diksmuide liggen een kleine 26.000 gesneuvelde Duitse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog, het merendeel anoniem. Het is een serene en ingetogen begraafplaats die je doet stilstaan bij de tragische gevolgen van oorlog.
Een van de meest bekende en ontroerende bezienswaardigheden op het kerkhof is het "Treurend Ouderpaar". Dit beeldhouwwerk werd gemaakt door de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz, ter nagedachtenis van haar 18-jarige zoon Peter Kollwitz, één van de vele slachtoffers van de oorlog. Hij ligt net voor het beeld begraven. Uiteindelijk staat het beeld symbool voor alle ouders die een kind verloren zijn.
Een bezoek aan het Vladslo Deutscher Soldatenfriedhof doet je stilstaan bij de verwoestende impact van de oorlog en de menselijke tol die werd betaald, aan beide kanten van het conflict. Zie ligging van de begraafplaats hier.
TIP: Nog meer inspiratie opdoen? Download dan zeker onze autoroute door de Westhoek.
Talbot House
In Poperinge, achter de vroegere frontlinie van het Westerse front, ligt het Talbot House, een unieke historische plek die tijdens de Eerste Wereldoorlog diende als soldatenrusthuis. Het was een oase van rust, ontspanning en (Christelijk geïnspireerde) spiritualiteit voor soldaten die tijdelijk weg waren van het front.
Welkom in de Every Man’s Club
Het huis werd opgericht door Britse aalmoezeniers Neville Talbot en Philip "Tubby" Clayton als toevluchtsoord waar soldaten elkaar konden ontmoeten, ontspannen en zich even terugtrekken van de gruwelen van de oorlog. De slogan is nog steeds ‘Every Man’s Club’: alle soldaten, ongeacht rang en afkomst, waren welkom en werden hier als gelijken behandeld.
Boeiend museum gehuisvest in het Talbot House
Nu is het Talbot House een boeiend museum dat je een unieke inkijk biedt in het leven van soldaten achter het front tijdens de oorlog. Het huis is ingericht met originele meubels en persoonlijke bezittingen, waardoor de sfeer van toen behouden blijft. Je kan er verschillende kamers verkennen, waaronder de kapel op zolder en de vroegere Concert Hall. En je wordt er hartelijk ontvangen met - hoe kan het ook anders - een tas Engelse thee.
Het Talbot House is een plek vol geschiedenis die nog altijd zeer tastbaar is. De soldatenclub ademt rust, warmte en verbroedering uit, en dat al meer dan 100 jaar. Meer info op de website.
VERBLIJFTIP: Bijzonder is overigens dat je er ook kan overnachten. Verwacht je wel aan wat minder luxe - de kamers hebben geen televisie en je deelt sowieso een badkamer. Maar de ervaring is sowieso uniek en uiterst sfeervol. Meer info en boeken.
De Ganzepoot
De Ganzepoot is een sluizencomplex in Nieuwpoort waar 6 waterwegen samenkomen. Het speelde een uiterst belangrijke strategische rol tijdens de Eerste Wereldoorlog. Door de sluizen open te zetten, kwam de hele IJzervlakte onder water te staan. Dit luidde het einde in van de Duitse opmars. En het begin van een jarenlange patstelling en loopgravenoorlog.
Vandaag de dag herinnert het Albert I-Monument bij de Ganzepoot aan het belang van deze historische locatie en de rol die de koning opnam in de verdediging van het land. Vanop het Monument heb je een panoramisch zicht op de omgeving. En in het nabij gelegen bezoekerscentrum gaat een permanente tentoonstelling dieper in op het belang van de onderwaterzetting van de IJzervlakte. Download onze fietsroute Nieuwpoort en ontdek meer van deze omgeving.
Belevingscentrum Vrij Vaderland
Veurne lag tijdens de Eerste Wereldoorlog achter de linie (“Bachten de Kuppe”). Koning Albert I had zijn hoofdkwartier in het stadhuis van deze pittoreske stad. Het was hier dat hij besliste om de IJzervlakte (via De Ganzepoot in Nieuwpoort) onder water te zetten.
Belevingscentrum Vrij Vaderland focust op het leven achter het front
- Hoe verliep het dagelijks leven voor de gewone mensen daar?
- Hoe was het om te leven tussen al die soldaten en vluchtelingen?
- Hoe verliep het onderwijs?
- De medische bijstand?
- En hoe was het verblijf van koning Albert I en koningin Elizabeth?
- Het centrum biedt een combinatie van historische tentoonstellingen en interactieve displays, en neemt je mee op een reis door de tijd, waarbij de verhalen van de burgers tot leven komen.
- Meer info op de website
Waar overnachten in de Westhoek?
Ben je nog op zoek naar een aangenaam verblijf in de Westhoek? Wij hebben alvast enkele van onze favoriete adresjes voor je opgelijst of bekijk meteen het volledige aanbod hotels en pensions in de Westhoek.
Mis niets tijdens je verblijf in de Westhoek met onze reisgids
Herkenbaar: je wil er zeker van zijn dat je niets mist tijdens je bezoek aan de Westhoek? Dan is er goed nieuws, want wij deden alvast al het opzoekingswerk voor jou. Koop je reisgids Westhoek & Heuvelland met alle belangrijke bezienswaardigheden in de regio (+ GPS coördinaten). Eerst uitproberen? Download je gratis preview reisgids Westhoek.